İşçilerin Tarihi
1970 e vardığımızda sendikal hareket ve iktidar arasındaki manzara şöyleydi: Birkaç yıldan beri Türk-İş (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) konfederal (üst) yönetimi, patronlar ve Süleyman Demirel in yönetimindeki AP (Adalet Partisi) hükümeti, 1967 de kurulduğundan beri gittikçe güçlenen ve etkisi Marmara Denizinin eteklerinin çok ötesine yayılan DİSK...
Söz / Sözün Özü
Sözleşmek. Konuşmak. Söyleşmek. Yazmak. Yayınlamak : Tarihe, kendi tarihimize bir iz bırakmak. Bir katkıda bulunmak. Ana, baba, hala, teyze, amca, dayı, nene, dede ve benzeri büyüklerimizle söyleşiler yapmak : -Sözün gösterilmesi- için onları söyleşi yaparken kamerayla ölümsüzleştirmek. Evet Sözlü Tarihi canlandırmak. Sözlü Tarih?in olanaklarından en iyi biçimde yararlanmak mümkün.
İşçi Sınıfı
Var mı(ydı)? Yok mu(ydu)? Uzun çok uzun yıllar tartışması yapıldı: Osmanlı İmparatorluğu?nda ve hemen sonrasında Türkiye Cumhuriyeti de işçi sınıfı var mıydı? Yok muydu? İşçi Hareketi Tarihi konusuna 1960?ların ortasından beri merak, hem de ne merak, sardığım için o tarihten beri bu konu beni de birinci derecede ilgilendirdi.
Değerler Rabbi
İnsan doğayla ayrımını algıladığı andan itibaren algısıyla algıladığı arasında bir bağın olduğunu sezer. İlk elden duyusal bilinç düzeyinde de olsa bunun nedenlerini, gördüklerinin gerisinde neyin var olduğunun arayışına da başlamış olur. Algının kendisi bir üçlemenin birliğidir: algılanan, algılayan ve algı. Algı, şiddeti ve biçimi ne...
Eski bir yanardağı Aborijin hikayesi
Uzun zaman önce, Avustralya?nın güneydoğusuna dört dev yaratık gelmiş. Üçü, kıtanın diğer bölgelerine yürüyüp gitmiş ancak biri yere çömelmiş. Vücudu, Budj Bim adındaki bir yanardağa, dişleri ise yanardağın lavlarına dönüşmüş. Günümüzde bilim insanları, bölgedeki Aborjin Gunditjmara halkı tarafından anlatılan bu masalın aslında geçmişe dayanan bazı temelleri olabileceğini düşünüyor.
Kötülüğün Sıradanlığı
Okullardaki tarih kitaplarının içeriğini hatırlayın; eğitim süreci içinde size öğretilen tarih sanat tarihi ya da bilim tarihi değil, ağırlıklı olarak savaş tarihidir. İnsanlık tarihi gerçekten de büyük savaşlar ve katliamlarla doludur. İnsanlığın tuttuğu kayıtların atılım yapması dolayısıyla yirminci yüzyıl içinde yer alan bu korkunç şiddet olaylarına daha detaylı olarak tanıklık etmekteyiz.
KAOTİKA
-En parlak yıldızlar en büyük kaostan doğar- (Nietzsche.) Evrende var olan her şey olduğu haliyle kendini ortaya koyuş biçimi olarak bir ifadedir, bu haliyle kendinde nasılsa öyledir. İnsan dışındaki her varlık verili haliyle zorunlu-doğal yasalılığın hükmü altındadır. Görünüşler her ne kadar değişiyor olsa da yasalılık değişmeden kalır.
Türk ulusunu Araplaştırma projesi
Amerikalı ünlü siyaset bilimci Samuel P. Huntington 1996 da yayınlanan kötü şöhretli kitabı -Uygarlıklar Çatışması: Dünya Düzeninin Yeniden-İnşası-nda dünyayı şu dokuz uygarlık kümesi arasında paylaştırır: Batı, Latin Amerika, Afrika, İslami, Çini (Sinic), Hindu, Ortodoks, Budist ve Japon. Huntington a göre dört ülke ise, son tahlilde bu kümelerden birinde yer...
Güney Afrika daki mağarada 170.000 yıllık küllerde bulunan kömürleşmiş parçalar, şimdiye kadar bilinen en eski pişirilmiş kök sebzeleri çıktı. Bulgular, gerçek -paleo diyetin- modern patateslere benzer şekilde karbonhidrat bakımından zengin birçok kavrulmuş sebzeyi içerdiğini gösteriyor. Araştırma lideri Lyn Wadley, Bence insanlar karbonhidratlar ve proteinlerin bir...
Gazze kentini tamamen ele geçirmeyi hedefleyen İsrail ordusu, 50 bin yedek askeri daha göreve çağırmaya hazırlanıyor. İsrail Savunma Bakanı Katz da Gazze operasyonuna onay verdi. Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını genişletme kararını daha önce alan İsrail, bu kapsamda tamamen ele işgal etmek istediği Gazze kentine yönelik operasyonu başlatmadan önce, ordu aracılığıyla 50 bin yedek askeri daha göreve çağırmaya hazırlanıyor. Times of Israel gazetesi ise göreve çağırılacak yedek asker sayısını 60 bin olarak aktardı. ...Devamı.»
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirme planı eleştirilerek, bölgede istikrarsızlığı ve insani krizi daha da kötüleştireceğine dikkat çekildi. Dünya liderleri İsrail'in Gazze Şehri'nin kontrolünü ele geçirme kararını eleştirerek, bu hamlenin Gazze Şeridi'nde zaten felaket boyutlarında olan insani krizi daha da kötüleştirme riski taşıdığı uyarısında bulundu. İsrail güvenlik kabinesi cuma günü erken saatlerde tartışmalı planı onaylayarak ülkenin Hamas'a karşı yaklaşık iki yıldır sürdürdüğü savaşta yeni bir tırmanışa işaret etti. ...Devamı.»
Batı Java Valisi Dedi Mulyadi'nin vazektomiyi veya erkek sterilizasyonunu sosyal yardım alanlar için ön koşul haline getirme planıyla ilgili açıklaması halk arasında yaygın bir tartışmaya yol açtı Önerilen bu politika görüşlerin kutuplaşmasına yol açtı: destekçileri bunu yoksul çocukların refah sorunlarına bir çözüm olarak görürken, karşıtları bunun sivil toplumun bedensel özerkliğini ihlal ettiğini ve öjeni uygulamalarına işaret ettiğini savunuyor. ...Devamı.»
İsrail'in Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de yürüttüğü askeri harekat, istemeden de olsa Filistin Devleti'nin kurulması yönünde siyasi ve sembolik bir ivme yaratabilir. Tarihsel olarak, ulus devletler genellikle felaketlerin ardından kurulmuştur. Örneğin, İsrail Devleti , yalnızca Siyonizm'in içsel motivasyonundan değil, aynı zamanda yirminci yüzyılda ve muhtemelen tarihte işlenen en büyük suç olan Holokost'a verilen uluslararası tepkiden de doğmuştur. Nazi Almanyası'nın Avrupalı ve Kuzey Afrikalı Yahudileri topluca katletmesi , küresel farkındalığı etkileyerek 1947 BM Bölünme Planı'na ve nihayetinde İsrail'in 1948'de bağımsızlık ilanına yol açmıştır . ...Devamı.»
Uluslararası hukuk alanında, bir halkı veya kültürünü kasıtlı ve sistematik bir şekilde yok etmeye yönelik çabadan daha korkunç bir suç yoktur. Bu nedenle, bu terim dikkatli kullanılmalıdır; yalnızca ahlaki ve hukuki ağırlığını korumak için değil (ki bu da kendi başına önemlidir), aynı zamanda çağdaş çatışmaları ihtiyaç duydukları netlikle değerlendirmemize olanak sağlamak için de. İşte bu yüzden bunu hafife almıyorum: İsrail hükümeti şu anda Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere karşı soykırım uyguluyor. ...Devamı.»
Suriye'de Aleviler ve Dürzileri hedef alan şiddet olaylarının ardından 2,5 milyonluk nüfus ile ülkenin en büyük azınlık grubu olan Kürtler, silah bırakmanın kendileri için "kırmızı çizgi" olduğunu söylüyor. Suriye'de ülkenin kuzeyi ve doğusunu kontrol eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Şam yönetimi arasında dün Paris'te yapılması planlanan görüşmeler ertelendi. Nedeni belirtilmeyen erteleme öncesinde SDG Sözcüsü Farhad Şami'den "Silahsızlanma bizim için kırmızı çizgidir. İlkelerimizden taviz vermiyoruz" açıklaması gelmişti. ...Devamı.»
Gazze'de son 72 saatte 21 çocuğun açlıktan öldüğü bildirilirken sekiz haftada yardım dağıtım noktaları civarında öldürülen sivillerin sayısı bini aştı. İsrail ablukası altındaki Gazze'de yetersiz beslenme ve açlıktan ölenlerin sayısı giderek artıyor. Gazze'deki Şifa Hastanesi'nin Müdürü Muhammed Ebu Silmiyye, Filistin bölgelerinde son 72 saatte 21 çocuğun yetersiz beslenme ve açlıktan hayatını kaybettiğini bildirdi. ...Devamı.»
İç Güvenlik Bakanı Noem, "Timsahlı Alcatraz" diye bilinen tesisi örnek gösteriyor. ABD Kongresi'nin bu ay çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamasının ardından Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) harekete geçti. Wall Street Journal (WSJ), ICE'nin halihazırda 40 bin olan gözaltı kapasitesini yıl sonuna kadar 100 bine çıkarma amacıyla ABD'nin farklı yerlerinde çadır kampları kurmak üzere hızla harekete geçtiğini bildiriyor. ...Devamı.»
UNHCR, 11 milyon mülteci ve yerinden edilmiş kişiye acil ihtiyaçlarını karşılayacak insani yardımların ulaştırılamayacağı konusunda uyardı. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), devasa boyuta ulaşın mali kesintiler nedeniyle acil ihtiyaç sahibi 11 milyon mülteciye insani yardımların ulaştırılamayacağı konusunda uyardı. UNHCR Dış İlişkiler Direktörü Dominique Hyde, "Dünya genelindeki mülteciler ve yerinden edilmiş kişiler için son derece endişeliyiz" dedi. ...Devamı.»
Süveyda şehir merkezinde Dürziler, şehrin etrafındaki aşiretlerin Dürzi mahallelere girmeye çalıştığını ve gece boyunca ilerlediğini, şu an da merkeze yaklaşık 4 - 5 kilometre mesafede olduklarını söyledi. Suriye ordu birlikleri bölgeye ilerliyor. İsrail ve Şam yönetimi arasında Cuma akşam saatlerinde varılan anlaşmaya göre, Suriye ordu birlikleri önümüzdeki 48 için Dürzilerle Bedeviler arasındaki çatışmalara müdahale etmek üzere bölgeye girebilecek. ...Devamı.»
İsrail'de koalisyon krizi derinleşiyor. İsrail basını Şas Partisi'nin de hükümetten çekildiğini yazdı. Bu durumda Netanyahu parlamentoda çoğunluğu kaybediyor. Azınlık hükümeti gelebilir. İsrail'de Başbakan Benyamin Netenyahu liderliğindeki koalisyon hükümeti, ultra-Ortodoks partilerin ardı ardına aldığı çekilme kararlarıyla derin bir krizle karşı karşıya. ...Devamı.»
Güney Çin Denizi anlaşmazlığında ASEAN ülkeleri arasında iddialarını en çok dile getirenlerden biri Filipinler oldu. Güneydoğu Asya ülkelerinin dış ve güvenlik politikası yörüngeleri hassas bir denge eylemi etrafında dönmeye devam ediyor: Çin'in artan iddiacılığı ve ABD'nin öngörülemez angajmanı arasında gezinirken stratejik özerkliği korumak. Bu, Pekin'in Başkan Xi Jinping yönetimindeki saldırgan duruşunun bölgesel kaygıyı artırdığı ve Güneydoğu Asya ulusal savunma politikalarında yeniden ayarlamalar yapmaya zorladığı Güney Çin Denizi'nde giderek daha belirgin hale geliyor. ...Devamı.»
USAID kesintileri, milyonlarca çocuğun yaşamını yitirmesine neden olacak. ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel yardım kesintileri 5 yıl içinde 14 milyon kişinin ölümüne yol açabilir. Hakemli dergi The Lancet’ın dün yayımladığı çalışmada, 133 ülkeden elde edilen veriler inceleniyor. ABD Uluslararası Kalkanıma Ajansı’nın (USAID) sağladığı fonların, gelişmekte olan ülkelerde 2001-2021’de 91 milyon kişinin ölümünü engellediği belirtiliyor. ...Devamı.»
PKK silahlı mücadeleyi sonlandırma kararı aldı. Peki Suriye ve İran'daki gruplar Kandil'i izleyecek mi? Örgütün kararı bu ülkelerdeki silahlı Kürt hareketi için ne anlama geliyor? PKK, örgüt lideri Abdullah Öcalan'ın çağrısı silah bırakma ve kendini feshetme kararı aldığını duyurdu. Örgütten yapılan açıklamada "silahlı mücadelenin bitirildiği ve PKK adıyla yürütülen çalışmaların" sonlandırıldığı kaydedildi. Peki Türkiye'nin PKK ile bağlantılı gördüğü diğer grupların akıbeti ne olacak? Özellikle de PKK'nın Suriye'deki uzantısı olarak görülün gruplar bu karardan nasıl etkilenecek? ...Devamı.»
Hindistan ve Pakistan arasındaki, çözülememiş Keşmir anlaşmazlığı ve çatışan jeopolitik hırslar tarafından körüklenen kalıcı rekabet, Nisan 2025 Pahalgam saldırısının ardından tehlikeli seviyelere ulaştı . Hindistan uzun zamandır bölgenin baskın askeri gücü olarak kendini gösterse de, son gelişmeler Pakistan'ın yalnızca saldırganlığa dayanma kapasitesini değil, aynı zamanda stratejik olarak muzaffer çıkma kapasitesini de vurguluyor. Nükleer caydırıcılıktan diplomatik ittifaklara kadar, Pakistan'ın çok yönlü stratejisi Hindistan'ın zayıflıklarını açığa çıkararak Güney Asya'daki güç dinamiklerinin yeniden ayarlanmasını zorladı. ...Devamı.»
Başbakan Christopher Luxon'un Hindistan'a yaptığı beş günlük ziyaret, Yeni Zelanda-Hindistan ilişkilerini geliştirme yönündeki kararlılığın yenilendiğinin sinyalini verdi. Başbakan Christopher Luxon'ın saygın Raisina Diyalogunda baş konuk olarak yer aldığı beş günlük Hindistan ziyareti (16-20 Mart), Yeni Zelanda-Hindistan ilişkilerini yükseltmeye yönelik yenilenen bir bağlılığın sinyalini verdi. Savunma, eğitim, spor, bahçecilik ve ormancılık alanlarında beş iş birliği anlaşmasının imzalanmasıyla işaretlenen ziyaret, uzun süredir askıya alınmış bir Serbest Ticaret Anlaşması (FTA) etrafındaki tartışmaları da yeniden alevlendirdi ve sembolik diplomasiden daha somut bir etkileşime geçişi ima etti. ...Devamı.»
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, İsrail'in yardım erişimini engellemesinin ardından Gazze Şeridi'ndeki son gıda stoklarının da tükendiğini ve aşevlerinin yakında kapanacağını açıkladı. Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Dünya Gıda Programı (WFP), İsrail'in Gazze'ye yönelik yardım girişlerini yedi haftayı aşkın süredir engellemesi nedeniyle bölgedeki gıda stoklarının tamamen tükendiğini duyurdu. Kuruluştan yapılan açıklamada, "WFP bugün Gazze Şeridi'ndeki aşevlerine son kalan gıda yardımlarını ulaştırdı" denildi. ...Devamı.»
Türkiye'den bir tanıdık yakın zamanda bize, "Suriye nihayet hak sahiplerine iade edildi ve şimdi gelişecek. Ülkede kalmak istiyorlarsa her türlü azınlık susmalı ve sessiz kalmalı." dedi. Yine de Suriye hiçbir zaman sadece bir gruba ait olmamıştır. Etnik kökenlerin, kültürlerin ve inançların canlı bir mozaiğidir. Burası, Palmira kalıntılarının özenle restore edildiği, bir cami ve bir Ortodoks kilisesinin aynı meydanda uyumlu bir şekilde durduğu ve başkentin kalbinde - Eski Şehir'de - hala aktif bir sinagogun var olduğu bir topraktır. ...Devamı.»
Trump'ın gümrük vergileriyle hedef aldığı penguen ve fokların yuvası… Antarktika'nın ücra köşelerinde yer alan, penguenler ve fokların yaşadığı iki küçük ada, Trump yönetiminin yeni gümrük tarifelerinin hedef aldığı şaşırtıcı yerler arasında. CNN yayınında insan yaşamayan adaya neden gümrük vergisi getirildiği sorusu yöneltilen ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, bu soruyu "yönetimde "çok zeki insanlar" olduğunu söylerek geçiştirdi. ...Devamı.»
ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci döneminde yürüttüğü politikalar ABD'nin 50 eyaletinde protesto ediliyor. ABD'nin dışında komşu Kanada ve Meksika'da da protestolar düzenleniyor. Avrupa kıtasında ise Londra, Paris, Berlin ve Frankfurt'ta Cumartesi günü protesto gösterileri düzenlendi. 20 Ocak'ta ABD'nin 47. Başkanı olarak yemin eden Trump, "Şu andan itibaren Amerika'nın gerileyişi sona ermiştir" demişti. ...Devamı.»