İsteseniz
de istemeseniz de….
“İsteseniz de istemeseniz de Kanal İstanbul'u yapacağız”
dedi her şeye muktedir, Adalet ve Kalkınma Partisi
Başkanı, seçilmiş Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan.
Bazılarının deyimi ile Başkan bazıların deyimi ile Reis.
Reis haklı, madem seçtiniz katlanacaksınız. Kısmet olur da
yapılırsa, yeni seçimlere kadar isteseniz de istemeseniz
de katlanacaksınız… İşte ileri demokrasi!
ekitaplar hediyemizdir
ayorum sitesi sorumlusu Deniz Günal Hanım bu işin tayin
edicisidir. Onun ve Ferruh Dinçkal’ın lokomotifliğinde
yola çıkıyoruz, mola vermeden. Yedi kişiyiz, bir aileyiz.
Bildiğiniz isimler : Önde ve önce lokomotifik görevini
üstlenenler, yukarıda hemen isimlerini andıklarım, sonra
ayorum’un beş yazarı : Aykut YAZGAN, Gündoğdu GENCER,
Mustafa ALAGÖZ, Saba ÖYMEN ve ben. Her birimiz bir
coğrafyada, ..
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Sümer diyarında, M.Ö. 2600’de, Gılgamış bir efsane oldu.
Ölümünden ancak yüz yıl sonra -Mısır krallarının kendi
tanrısal yetkelerini yerleştirmeye çabaladıkları sırada-
Sümer kralı Gılgamış efsanevi bir kahraman olmuştu. Devi
öldürmüş, Gökyüzünün Boğası’nı saf dışı bırakmış, tanrıça
İnanna’nın romantik girişimlerini geri çevirmiş ve
ölümlülüğünün kokusunun güneş tanrısını bile şaşırttığı
tanrılar bahçesine varmıştı.
Ölüme ve mezarlıklara bakış açınızı değiştirme vakti!
Capsula Mundi projesi iki İtalyan tasarımcı Anna Citelli
ve Raoul Bretzel tarafından ölüm hakkındaki düşüncemize
başka bir bakış açısı kazandıran kültürel ve geniş tabanlı
projeye imza attılar. Projenin orjinal ismi Capsula Mundi
(Yaşam Kapsülü) ; yaşamın üç ana unsurunu oluşturan
mineraller, bitkisel ve hayvansal yapıları ve bunların
vücudumuzla olan yapısal dönüşümünü anlatır.
Anı yakalamak
Ama teknolojide! MIT (Yok bizim MİT değil, bu Maseçuset
Teknoloji Enstitüsü), Bill Gates’e önemli teknolojik
gelişmelerin neler olduğunu sormuş. O da 2019’da, hem
manşetlere çıkabilecek olan hem de teknolojide anı
yakalayacak gelişmeleri seçmiş. Bill Gates’in sağlam
danışmanları, bol da zamanı olduğuna göre seçtiği
gelişmeleri dikkate almamak için benim bir nedenim yok.
Pasaportun yolculuğu
Bugün, pasaportumuz yanımızda olmadan yurtdışı seyahatine
çıkabilmemiz mümkün değil. Peki, pasaport hayatımıza nasıl
ve ne zaman girdi, neden ona ihtiyaç duymaya ya da
kullanmak zorunda kalmaya başladık? Başka ülkelerin
sınırlarından geçmek için bir belgeye ihtiyaç duyma fikri
zihni meşgul edebilir. Devletler kurulur, sınırlar çizilir
ve o çizgiden öteye bir adım atmak için gerekli görülen
bir belgeye...
Tarihsel olan nesnel olmaya kapalı mı?
Politik alan için fikir beyan etmek her insana, her
bilinç durumuna, inanç grubuna ve ideolojik anlayışa
rahatlıkla ve engelsizce yol verir: İstediğiniz konuyu,
tarihsel kişiliği ve dönemi kendinize gündem
yapabilirsiniz. Bunun için istediğiniz argümanı
kullanır, istediğiniz gibi yorum yapar, istediğiniz
yargıda bulunabilirsiniz. Sıkıştığınız noktada bir
argümandan bir başkasına, bir sorundan diğerine
geçebiliriniz.
Narsisizm nedir ve görülme sıklığı neden artıyor?
Sosyal medyada yazılanlara baktığınızda, en azından
dijital dünyada narsisizmin ya da Türk Dil Kurumu'na
(TDK) göre "özseverliğin" arttığı izlenimine
kapılabilirsiniz. Aslında çok da yanlış bir izlenim
değil bu. Ruh sağlığı uzmanları, narsisizmin gündelik
yaşamda çok daha yaygın ve aşikar bir hal aldığını
düşünüyor. Bu eğilimin artmasıyla birlikte son yıllarda
narsisizm alanında yazılan blog ve kitapların sayısı da
arttı.
Hangi inanç bu kanlı elleri temizler?
Acının inanca göre bir çarpanı var mı? Kaç müslüman kaç
müslümanı, kaç müslüman kaç hristiyanı ya da museviyi,
kaç hristıyan kaç müslümanı katletti diye bakıldığı
sürece bu katliamların sonu gelmez. Son on yılda
ibadethanelere yapılan saldırıları araştırdığımda
karşıma Yeni Zelanda saldırısı hariç yirmialtı saldırı
çıktı. Bu dini ya da ırkçı kökenli saldırıların 1300e
yakını ölüm, 1000den fazlası yaralı ile sonuçlanmış.
2023 yılında çocukların cinsel istismarı hakkında karara bağlanan davalarda çocukların cinsel istismarı suçlarında 2023 yılında karara bağlanan dosyalarda 7.088 sanık mahkum edilirken, 7.108 sanık ise beraat etti. Adalet Bakanlığı'nın Nisan 2024'te yayınladığı "Adalet İstatistikleri 2023" raporuna göre, "çocukların cinsel istismarı" iddiası ile 2023 yılında 40.713 yeni dosya açıldı ve bu dosyalarda 36.275 şüpheli yer aldı. ...Devamı.»
Sıkılaştırmayı ve enflasyonla mücadeleyi esas alan ekonomi programı sonrası Türkiye'deki firmalar artan sayıda işten çıkarma, kapanma ve iflas riskiyle karşı karşıya. Yüksek enflasyon ve aşırı ısınan talebi dizginlemek için bir yıldan uzun süredir devam eden sıkılaştırma çabalarıyla birlikte benzer sahneler Türkiye genelinde giderek artarken; işten çıkarma, konkordato ve kapanma dalgası da yayılıyor. ...Devamı.»
Henüz çocukken, zaman zaman gittiğim ve oturduğumuz evin karşısında bulunan minaresi çift şerefeli bir cami vardı. Bu camiyi her zaman hatırlarım. İmam ‘Ali Hoca’, bu caminin minaresindeki ilk şerefeye her namaz vaktinden evvel aflaya puflaya çıkar, iyice soluklandıktan sonra bir eliyle şerefenin küpeştesini tutar, diğer elinin başparmağını kulağının memesine bastırarak ezan okumaya başlardı. O yükseklikte belki insanın başı döneceği için mi bilmem, şerefenin kenarına sıkı sıkıya tutunurdu. ...Devamı.»
Çocukluğumda ilk büyük yangını Ankara Ulus Meydanı’nda cadde boyunca olan Sümerbank’ın karşısındaki büyük hanın yanmasını hatırlarım. Çok etkilenmiştim. Ankara’da belediyenin büyük bir itfaiye teşkilatı vardı, Gençlik Parkı karşısında, ve o alana İtfaiye Meydanı denirdi. Şimdi Büyükşehir’den başka diğer belediyelerin de itfaiye teşkilatı olduğunu hepimiz bilmekteyiz. Ulus Meydanı’ndaki bu yangın günlerce konuşuldu. Diğer birçok konu, o tarihte, ikinci plana düşmüştü. ...Devamı.»
Anadolu’nun tarihinde sandık önemli bir yer işgal eder. Sandık yapılırken mutlaka özen gösterilmesi gerekir. Aslında Türk toplumunun geleneklerinde sandık vazgeçilmez bir eşyadır. Ben de, evlenmeye karar verdiğimizde eşimle bir ev kiralamıştık. Ankara’da, Tandoğan Meydanı’na yakın Kubilay Sokak’ta bir çatı katıydı. Eve ilk taşıdığımız eşya, eşimin çeyiz sandığı oldu. Sandığın içinde neler yoktu ki? Evin içinde kullanılan her eşyanın üzerine örtülecek bir örtü bulunmaktaydı. Sehpanın örtüsü, masanın örtüsü, mutfakta bulunan rafların örtüsü, hatta bir hamam tası ile sabunluk bile vardı bu sandığın içinde. Sandık, masif ceviz ağacından yapılmış olduğundan oldukça ağırdı. Köşelerinde sarı metalden koruma amaçlı madeni köşelikler çakılmıştı. ...Devamı.»
Çocukken mahallede çeşitli oyunlar oynardık. İçlerinde neler yoktu ki! Sizler de mutlaka bu oyunlardan oynamışsınızdır. Misket dediğimiz cam bilyelerimiz vardı. Onlarla yere çizdiğimiz üçgen bir yere bir mesafeden bilyelerimizi atar, sonra da parmaklarımızla fırlattığımız bu bilyelerle rakip arkadaşımızın bilyesini vurarak bu üçgenin içine sokmaya çalışırdık. Biz bunun adına “müselles” derdik. Aslında eski Türkçede müselles, üçgen demekti. Üçgenin içine soktuğumuz bilyeye sahip olurduk. ...Devamı.»
Böcek yiyen yarasa popülasyonun azalması, çiftçileri ekinlerini korumak için böcek ilacı kullanmaya teşvik ediyor. Yeni bir araştırmaya göre bu da bebek ölümlerinde artışa yol açıyor. Journal Science dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yarasa popülasyonlarının azaldığı tarım bölgelerinde çiftçiler böcek ilacı kullanımını yüzde 31 oranında artırdı. Buna bağlı olarak ise bu bölgelerde bebek ölümlerinin tahmini olarak yüzde 8 oranında arttığı ortaya çıktı. ...Devamı.»
73 yaşında. Uzun boylu. Saçlar gümişi. Yakışıklı. Kibar. Dağlı. Damat olacak adam işte! Ama burada söz konusu olan Fransa Cumhuriyeti Başbakanlığı. Seçimlerden bugüne neredeyse iki ay geçti, Cumhurbaşkanı ancak 5 Eylül 2024'te başbakanı atadı. Sadece başbakanı. Adı ve soyadı: Michel Barnier (bundan böyle sadece MB). Üç çocuk babası elli-altmış yıldır siyasetin içinde yoğurulmuş, 19 yaşındayken vilayet meclisine (il özel idaresi) seçilmiş, 1978'de en genç milletvekili olarak epey ilgi çekmişti. Zaman içinde siyaset dünyasının gökyüzüne döşeli merdivenlerini basamak basamak tırmandı: Birçok kez bakan oldu. Chirac'ın, Sarkozy'nin. Hatta Mitterrand'ın: Partisi ile Mitterrand'ın cohabitation hükümetinde. ...Devamı.»
Yılmaz Güney 1 Nisan 1937’de Adana’nın Yenice köyünde dünyaya merhaba dedi. 9 Eylül 1984’te Paris’te aramızdan ayrıldı. 47 yılının 12’den fazlasını hapishanede geçirdi. Türkiye’nin haritasını hapishanelerde çizdi. Bütün hapishanelerde arkadaşı vardır Yılmaz’ın. Tutuklu, mahkum ve gardiyanlar arasında. Nöbet tutan askerler arasında. Yılmaz'ın dramı, özgürlüğüne kavuştuktan sonra, yeterince zamana sahip olamamasıdır. Hep bir şeyler gelip gelip zamanını çaldı : Hapishane, hastalık ve kaçınılmaz yazgı ölüm. ...Devamı.»
"Bu muhteşem beynin bir bedeli var". İnsan beyninin daha fazla büyüyen bölgelerinin daha hızlı yaşlandığı saptandı. 6 ila 7 milyon yıl önce ortaya çıkan insanları, yakın akrabaları olan diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerden biri büyük bir beyne sahip olması. Milyonlarca yıllık evrim sürecinde büyümekle kalmayıp karmaşık bir yapıya da bürünen insan beyni, dille iletişim kurmaktan geleceği planlamaya kadar pek çok avantaj sağlıyor. ...Devamı.»
Avrupa Birliği'nin (AB) İklim İzleme Servisi Copernicus’a göre 2024 yılı, dünyanın kayıtlara geçen en sıcak yaz aylarına sahip oldu. Ayrıca hava sıcaklığı ölçümlerinde baz alınan 1991-2020 ortalamasını 1,54°C aşarak, Avrupa genelindeki en sıcak yaz oldu ve 2022'de kırılan bir önceki rekoru da aştı. Ağustos ayı da, küresel ortalama hava sıcaklığının sanayi öncesi seviyeleri 1,5°C aştığı 14 aylık dönemdeki 13'üncü ay oldu. ...Devamı.»
Yılmaz Güney, yaşamını insanlık mücadelesinde, kalemi, sanatı ve militanlığıyla, insanlığa ait, insanlığın geleceği için ne kadar güzellik varsa ince ince işledi, dokudu, meraklılarına, okuyucularına ve giderek insanlığa sundu. Yılmaz Güney bir hazinedir. Güney'in hazinesinde devrimci sanatın çok yönlülüğü vardır. Bunu siyaset, sinema, yazar, yayın ve disiplinli yaratıcılığıyla sürekli gelişme yönündeki yaşam çatısının en yükseğine çıkardı. ...Devamı.»
Uluslararası Çalışma Örgütü'nün küresel raporuna göre çalışanların gelirinde son 20 yılda önemli oranda azalma yaşandı. Söz konusu kayıp 2,4 trilyon dolara tekabül ediyor. Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan bir rapora göre, dünya genelinde çalışanların son 20 yılda gelir pastasından elde ettiği pay önemli oranda azaldı. Bu durumun eşitsizliği arttırdığını vurgulayan rapor, 2004'ten bu yana maaşlı çalışanların küresel çapta toplam gelirinin yüzde 1,6 azaldığını ortaya koyuyor. ...Devamı.»
Almanya'nın Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde seçimler yapıldı. Sandık çıkış anketlerine göre aşırı sağcı AfD Thüringen'de yarışı önde götürürken Saksonya'da ise CDU'nun ardından ikinci sırada. Sandık çıkış anketlerine göre, ülkenin doğusunda yer alan her iki eyalette de aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi daha önce yapılan kamuoyu yoklamalarının işaret ettiği gibi, oylarını önemli ölçüde artırdı. Alman Birinci Televizyon Kanalı ARD'nin Infratest Dimap adlı kamuoyu araştırma enstitüsüne yaptırdığı ankete göre, Thüringen'de oyların yüzde 32,8'ini aldığı tahmin edilen AfD yarışı açık ara farkla önde götürüryor. ...Devamı.»
Araştırmacılar bu dönemi, dinozorların yok oluşuna benzetiyor. Akdeniz'deki yaşamın 5,5 milyon yıl önce yok olmanın eşiğine geldiği tespit edildi. Bilim insanları bu olayı, dinozorların yok oluşunun bölgesel ölçekteki versiyonuna benzetiyor. Bilim insanları 1970'lerde Akdeniz'in dibinde bir kilometre kalınlığında bir tuz tabakası keşfetmişti. Tuz kütlesi, yaklaşık 5,5 milyon yıl önce Messiniyen Dönemi'nin sonunda oluşmuştu. ...Devamı.»
Homeros’un ünlü İlyada Destanı’nda, Anadolu’nun binlerce yıllık geleneksel lezzeti telemenin tarifi bulundu. Keçi sütüne incir sütü damlatılarak elde edilen bu eşsiz tat, günümüzde Yörükler tarafından hala yaşatılıyor. Troya Müze Müdürü Rıdvan Gölcük, yaptıkları araştırma sırasında keşfettikleri Anadolu'da "çobanaşı" olarak da bilinen telemenin tarifine ilişkin Troya Müzesi'nde basın mensuplarına bilgi verdi. ...Devamı.»
"2050'li yıllara geldiğimizde 1312 değerinin 1000 veya daha da aşağıya düşme riskiyle karşı karşıya kalabiliriz" Türkiye Su Enstitüsü (SUEN) Başkanı Prof. Dr. Lütfi Akca, gelecek yıllarda nüfus artışı ve iklim değişikliği etkisiyle su kaynaklarında meydana gelebilecek kayıpların, su stresi altında olan Türkiye'yi su fakiri olmaya sürükleyebileceği uyarısında bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hazırlanan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 2024 Raporu'na göre, 2022'de dünya nüfusunun yaklaşık yarısı yılın en az belli bir bölümünde su kıtlığı yaşadı. ...Devamı.»
Bilim insanları uzun ömrün arkasında iki etmen olabileceği görüşünde. İnsanlar biraz daha uzun yaşamanın yollarını ararken özellikle 100 yaşını devirenler ayrı bir ilgi ve merak uyandırıyor. Dünyanın en yaşlı kişisi Maria Branyas Morera'nın önceki günlerde 117 yaşında hayatını kaybetmesi, uzun yaşamın sırrına dair soruları tekrar gündeme taşıdı. ABD doğumlu bir İspanyol olan Branyas, ailesinin 20 Ağustos'ta yaptığı açıklamaya göre "uykusunda, acı çekmeden, istediği şekilde" hayatını kaybetti. ...Devamı.»
Mikonos yakınlarındaki Delos adası gibi bazı yerler, artan sel nedeniyle şimdiden yapısal hasar görmeye başladı. Yeni bir araştırmaya göre, Türkiye ve Yunanistan'ın kıyı şeridinde bulunan tarihi alanların yarısından fazlası, deniz seviyesinin yükselmesiyle birlikte yüzyılın sonuna kadar 'çok yüksek' ya da 'yüksek' seviyede su altında kalma riski ile karşı karşıya kalabilir. Küresel ısınma daha fazla buz tabakası ve buzulun erimesine neden olduğu için deniz seviyeleri yükseliyor. ...Devamı.»
Yılmaz Güney film çevirmeye başladığı günlerde “çirkin” bulunuyordu ve benim diyen yönetmen veya “sinemayı iyi tanıdığını iddia eden” iyi saatte olsunlar, sıkı eleştirmenler “bu adamdan aktör maktör olmaz” diye ahkam kesiyorlardı. Öngörüye bakar mısınız? Madem ki Yılmaz Güney Adanalıydı, Anadolu çocuğuydu, yakışıklı değildi. Bunu kadınlara anlatmamız zor ama gerçekten diyelim Ayhan Işık’la, Fikret Hakan’la, Ediz Hun’la Yılmaz Güney erkek güzeli yarışmasında herhalde aynı takımda oynayamazlardı. ...Devamı.»