A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri Ekitap Radyo

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Yeni diller ortaya çıkıyor

Kategori Kategori: Bilim | Yorumlar 0 Yorum | 08 Mayıs 2019 18:13:29

Birçok dil yok olurken yeni diller de ortaya çıkabiliyor. Dr.Carmel O’Shannessy, 2000’li yılların başında Avustralya’nın dar toprak yollarının kenarında bulunan Lajamanu çöl kasabasında bir okulda öğretmen-dilbilimci olarak çalıştı. Ülkenin kuzey bölgesinde yaşayan Lajamanu’nun yerli Warlpiri halkı, peyzajın kuru kırmızı toprağından yaşam çıkartmakta yetenekliydi ve O’Shannessy, kısa zamanda Warlpirilerin biriktirdiği gizli kültürel zenginlikleri keşfetti.

O’Shannessy, topluluktaki çocukları tanıdıkça, onların kendilerini ifade etmede yaşlılardan farklı yolları bulunduğunu fark etti.



Lajamuna’daki insanlar, genellikle İngilizce, Warlpiri (yerleşik bir Aborjin dili) ve bazı Kriol (İngilizce Aborjin dillerinin karışımları) dilleri konuşuyorlar. Fakat hem İngilizce hem de Warlpiri dillerini konuşan O’Shannessy, okul bahçesinde şakalaşan çocukların alışılmadık bir biçimde iletişim kurduklarını fark etti.



Şu anda Canberra’daki Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan O’Shannesy, “Çocukların nasıl konuştuklarını daha yakından dinlediğimde, her cümlede iki farklı dil kullanıyor gibiydiler” diyor. “Bunun gerçekten ilginç olduğunu düşündüm. Araştırmaya değer bir şey.”

O’Shannessy çocukların konuşmalarını kaydetti ve not alırken bunların daha önce duyduklarından farklı olduğunu fark etti. Canavardan kaçan bir köpekle ilgili resimlerin yer aldığı öykü kitabı hazırladı, daha sonra çocuklardan hikâyede neler olduğunu anlatmalarını istedi. Bu çalışma, çocukların dillerinin birkaç önemli özelliğini saptamasına yardımcı oldu. Çocuklar Warlpiri dilinin cümle yapılarını kullanıyorlardı ama fiiller Kriol dilinden geliyordu. İsimler ise İngilizce, Walpiri ve Kriol dillerinden geliyordu.

Konuşmacılar, geçmişteki ve şu andaki olaylara değinmek için ‘-m’ ekini kullanırken, gelecekteki olaylar için bu eki kullanmama gibi tamamen yeni kurallar oluşturmuşlardı. O’Shannessy, bu davranışın daha önceki dillerde bulunmadığını söyledi. “Bunlar tek başına yeni bir (dil) sisteminin işaretiydi.”

Medya, O’Shannessy’in keşfettiği yeni dili “Light Warlpiri” olarak adlandırdı. Bu keşif istisnai değildi. Son on yıl içinde, dilbilimciler ve antropologlar, Malezya’daki Jedek, Kuzey Hindistan’daki Koro Aka ve Gine’deki Zialo da dahil olmak üzere ilk defa tanınan birçok dili tanımladılar.

Dillerin nasıl ortaya çıktığı ve nasıl yaşamaya devam ettiği konusu araştırmacılardan büyük ilgi görüyor, çünkü tüm dünyada birçok dil giderek kayboluyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), dünyadaki tahmini 6000 dilin yüzde 40’ından fazlasının tehlike altında olduğunu belirtiyor. Fakat her yeni dil oluşumu veya keşfedilişi küresel bağlamda yaygın dil yokoluşlarına karşı parlak bir direnci temsil ediyor. Light Warlpiri, Jedek ve Koro Aka gibi diller, dillerin nasıl ortaya çıktığı ve süregeldiği konusunda eksik bilgilerimizi tamamlıyor ve nadir dillerin hayatta kalmasına yardımcı olabilecek bazı faktörleri ortaya çıkarıyor.

Kaynak: sapiens.org


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Ayakkabılar yapılmaz, yetiştirilir
Yazarlarımızdan Prof. Dr. Şehmus Güzel yaşamını yitirdi.
Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi’nde yükselen o çığlık
Türkiye’de Engelli İşçiler ve Sınıf Mücadelesi: 3 Aralık’ta Görünmez Kılınan Emek Gerçeğine Devrimci Bir Bakış
MESEM Gerçeği: Çocuk İşçiliği, İş Cinayetleri ve Gözaltılar Karşısında Devrimci İnsan Hakları Mücadelesi

Sadece İsimde Ateşkes: Gazze'nin Uzun Süren Araf Dönemi
Çin Japonya'yı Test Ediyor ve Amerikan Kararlılığının Sınırları…
Emeklilerin Büyük Yürüyüşü Başlıyor: 17 Milyon Kişi Artık Sessiz Değil!
Çocuklar için bir öğün: bütçenin %1,5’inden başlayan dünya ölçeğinde bir adalet mücadelesi
Çin'in 'Salam Dilimleme' Stratejisi: Pekin, Güney Çin Denizi'nin Haritasını Nasıl Yeniden Çiziyor?

ABD-Avustralya Kritik Mineraller Anlaşması Pasifik Tedarik Zincirlerinin Geleceğini Nasıl Yeniden Şekillendiriyor?
Kalkınma Hakkında Yanlış Bildiğiniz Şaşırtıcı Gerçek
Avustralya - Çin İlişkileri: Avustralya'da Kavga
Gri listeden çıktık ama... AB'nin 2024 Türkiye raporu'ndan çıkan şaşırtıcı gerçekler!
Çin'in beş yıllık planları dünyayı nasıl değiştirdi?

"En ciddiyetsiz nesil": Z kuşağı neden kasten gülünç olmayı seçiyor?
Güney Karolina'nın Unutulmuş Osmanlıları: Sumter Türklerinin Şaşırtıcı Gerçeği
Köpek ve insanların bazı duyguları aynı genetik kökene sahip
Motokuryelerin Sessiz Çığlığı: Sokağın Gölgesinden Yükselen Sınıf Mücadelesi
Gençlerden sonra emekliler de yurtdışına gidiyor.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Kahvehaneler: Bir Sosyo-Politik Etki
Osman Hamdi Bey’i bilmeyen varsa bile herhalde Kaplumbağa Terbiyecisi’ni bilmeyen yoktur ya “Mihrap” tablosu...
JAK İHMALYAN'DAN: “RESİM ANLAYIŞIM”
Jak İhmalyan sergisi İstanbul'da
MADELEİNE RİFFAUD, 1924-2024

Einstein'ın hayran kaldığı filozof: Spinoza'nın aklınızı başınızdan alacak radikal fikri
Adalet Kavramına Filozofların Gözünden Bir Yolculuk
KE.KE.ME. (KKM)
Yapay Zeka Felsefesi
Tutunarak kalmak mı? Bulanmadan donmadan akmak mı?

Yeryüzünü fırına çeviren atmosfer olayı: Isı kubbesi
Dünyanın hareket halindeki en eski buzdağlarından biri yaban hayatı cenneti ile çarpışabilir
Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.

Avustralyalı teorik fizikçiler: 'Paradoks olmadan zaman yolculuğu yapmak mümkün'
Axiom Raporu: Siber Güvenlik ve Çin-ABD İlişkilerine Etkisi
WhoFi: Wi-Fi sinyaliyle kimlik tespiti dönemi başlıyor.
500 yıllık Da Vinci çizimi sessiz drone teknolojisine ilham verdi.
Çin, HDMI ve DisplayPort alternatifini piyasaya sürdü.

Bilim insanları beynin beş farklı yaşam evresinden geçtiğini açıkladı: Kritik dönüm noktaları 9, 32, 66 ve 83 yaş…
Amerika kıtasında 'olmaması gereken' yeni bir insan türü keşfedildi: Checua nedir? Türkler ile bağlantıları var mı?
NASA'nın en kuvvetli teleskobu, evrendeki beklenmedik gelişmeyi ortaya koydu.
İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.

Türkiye’de üniversite mezunlarının geliri Avrupa’nın en düşük seviyesinde…
Gerçek işsizlik yüzde 29,6!
Türkiye’de tek kişilik
UNICEF raporunda Türkiye'deki çocuklar son sıralarda
AP'den Türkiye'ye sert mesaj: Kriterler müzakere edilemez

Roş Aşanada Şofarın Çığlığı ve Hakikatın Sentezinde Marx ve Hegel
Vatan kirim’a sahip çıkmak: Teslimiyete karşı onurlu direniş
İŞGALİN KARANLIĞINDA BİR IŞIK: Veciye Kaşka’yı Unutmayalım
2025 Hazar Türk-Musevi Hakanlığı: Tarih Yeniden Yazılsaydı Dünya Nasıl Görünürdü?
Sürgün Devrim girdabında Isaac Deutscher ve Avraham İşcen

Büyük Konuşmak
HUKUK KARGAŞASI
HAİN Mİ ARARSINIZ
KANAS
Kayyum

Paranın, Lidya Sikkesinden Dijital Cüzdanlara Uzanan 5000 Yıllık Hikayesi
Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git