A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

BABÜR KUZUCUOĞLU

Kategori Kategori: Makale | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: M. Şehmus Güzel | 14 Eylül 2024 19:30:23

Neredeyse elli yıldır Paris'te yaşıyordu. Yolu buradan geçen herkesin, hele solcu herkesin yardımına koşardı. Kafa dengi yakınlarıyla kendi çevresini kurmuştu ve bu çevrenin içinde mütevazi ve mutlu bir yaşam sürdürüyordu. Hastalıkları, dertleri, sıkıntıları umursamadan. Babür Kuzucuoğlu buradaki yakın dostlarını ve diğerlerini Paris’te Türkiye Hareleri başlıklı kitabında özenle, itinayla yazdı, tanıttı. Paris'teki iyi ressamlarımızdan İsmail Yıldırım'ı ve sanat eserlerini "İsmail Yıldırım Çehreler Ayini" başlıklı zengin içerikli şık kitabında yazdı, meraklılarına sundu.

Paris'in iyi mahallelerinden birinde özenle düzenli şirin apartmanında yaşadı.



Yemeklerini tanıdığı, kimiyle yakın dost olduğu lokantacıların aşevlerinde yemek alışkanlığını sonuna kadar sürdürdü. Birkaç dostuyla yemek, içmek ve karşılıklı sohbetten şaşmadı. On yılda bir kutladığı yaş yıldönümü akşam yemeklerini dostları, arkadaşları ve yakınlarıyla paylaştı. Bir gelenek olarak.

Babür en yetenekli ve en iyi çevirmenlerimizden biriydi. Fransızcadan birçok yapıtı dilimize kazandırdı. Balzac’tan «Bir Havva Kızı»nı, ortak dostlarımızdan ve yeri doldurulamazlardan Stefanos Yaresimos’un «Az Gelişmişlik Sürecinde Türkiye» adlı üç ciltlik dev eseri ve onlar gibi birçok sayıdaki yapıtı Türkçe’ye çevirdi. Çok ender bile olsa kimi kez fransızca bir sözçüğün şu türkçe kelimeye mi bu türkçe kelimeye mi daha iyi uyup uymayacağını sormak için Babür'ü aradığım oldu. Pat diye en iyisini, birinci derecede uyacak olanı size sunuyordu.

1980'lerin ikinci yarısında aynı mahallede oturuyorduk. Paris'in mütevazi mahallelerinden birinde. Türkiye'den gelen ortak tanıdıklarımızı paylaşıyorduk. Kimiyle Babür sayesinde tanışıyordum.

1939'da İstanbul'da doğan Babür Kuzucuoğlu ile akrabalığımız ikimizin de aynı lisede, İstanbul'da Haydarpaşa Lisesi'nde okumuş olmamızdan kaynaklanıyor. Aramızda on yıla yakın bir zaman farkıyla. Babür yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi'nde, Gazetecilik Enstitüsü'nde ve Vincennes'de Paris VIII. Üniversitesi Sosyoloji bölümünde yaptı.

İlk gençliğinden itibaren solcuydu. Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) kuruluşundan itibaren partisinin iyi militanlarından biriydi, İstanbul'daki şair, üniversite öğretim üyesi, aydın, yazar, sanatçı çevrelerde tanınıyordu.

Fransızcadan seçme çevirileriyle ülkemizdeki solun tarihi, toplumbilimsel ve teorik açıdan zenginleşmesine katılıyordu. Çevirilerinin kimini Babür Kuzucu biçiminde imzalıyordu.

TİP'e yakın yayın organlarında sorumluluk alıyor, kimi kez makaleler yayınlıyordu. Bir örnek olarak İstanbul'da yayınlanan, Şükran Kurdakul'un sahibi olduğu, TİP'e yakın, aylık Eylem dergisini verebilirim. Mart 1964 ile Mayıs 1966 arasında yayınlanan derginin 1 Eylül 1965 tarihli 19. sayısında Babür'ün "TÜRK-İŞ'in politik eylemi" (aynen) başlıkı makalesini okuyabiliriz (s. 4-9). Derginin yazarları arasında Sencer Divitçioğlu, Sadun Aren, Melih Cevdet Anday, Doğan Özgüden gibi dönemin tanınan isimlerini bulmak mümkün. Babür bu sayının "Sorumlu Yazı İşleri Müdürü"dür aynı zamanda. (Bu derginin 33 sayısı Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı-TÜSTAV arşivinde.)

Babür'ü 1960'ların başında tanıyan değerli dostumuz Doğan Özgüden o günlerdeki ve hemen sonrasındaki yakın dostunu "Yazar-çevirmen dostumuz Babür Kuzucuoğlu’nu kaybettik" başlıklı makalesinde şu cümlelerle anlatıyor:

"Babür'ü 1963 yılında İzmir'den İstanbul'a geçtiğimde, Türkiye İşçi Partisi'nin özellikle işçi kesimlerinde örgütlenmesinde büyük özveriyle çalışan bir militan olarak tanımıştım.

Sol medyaya yazıları ve çevirileriyle büyük katkıda bulunan Babür, Ant Dergisi'ne de yazdığı gibi, Dominik Cumhurbaşkanı iken Pentagon'un tezgahladığı bir darbeyle iktidardan uzaklaştırılan Juan Bosch'un yazdığı Pentagonizm adlı kitabı ve Fransız Komünist Partisi liderlerinden Jacques Duclos'nun Anarşizm adlı kitaplarını Türkçeye çevirmiş, her iki kitabı da 1969 yılında Ant Yayınları dizisinde yayınlamıştık.

İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra 12 Mart 1971 darbesi döneminde tutuklanan Babür 1975'te sürgüne çıkarak Paris'e yerleşmiş"ti.

Babür 11 Eylül 2024'e kadar Paris'te yaşadı. 85 yaşında Paris'te aramızdan ayrıldı. Kitapları, çevirileri, makaleleri, söyleşileri, anılarıyla aklımızda.

Babür'ü biraz daha tanıyabilmek, tanıtabilmek umuduyla, VOA'dan Arzu Çakır ile yaptığı  ve 2 Nisan 2020'de yayınlanan, insanoğluna yaklaşımını, "fert" ve "birey" ayrımını, insanoğlunun unutmamasının önemini vurguladığı "Babür Kuzucuoğlu: 'İnsanlık Unutmamayı Öğrenmeli' " başlıklı söyleşisini buraya aynen alıyorum:

"Fransa'da yaşayan yazar, ressam, siyaset bilimci ve ekonomistlerle Corona virüsü nedeniyle ilan edilen karantina günlerini ve kendi alanlarında yeni dünyanın nasıl şekilleneceğini konuştuk.

VOA Türkçe: ”Paris'te Türkiye Hareleri”ni yazdınız. ”Az Gelişmişlik Süreci'nde Türkiye” kitabını çevirdiniz. Türkiye'yi Fransa'dan gözlemleyen bir yazar olarak, Corona virüsü nedeniyle kapanma duygusunu nasıl yaşıyorsunuz?

Babür Kuzucuoğlu: Duygusal bir dönemdeyiz ve duygusallık karmaşıklığın kaynağı. Uzaklarda, mesela Türkiye'de sevdiğim insanlar var ve şu anda uzanma şansımız hiç yok. Bu geriyor insanı. Yahut da ona karşı savunma mekanizması geliştiriyorsun, bir köşeler bulup kendi kendine avunuyorsun. Ben tekliğin, yani yalnız olmanın lüksünü yaşıyorum. Bir de tabii bu gibi durumlarda yıllardır aramadığınız insanlar için endişe ediyorsunuz. 10 yıldır aramadığım dostlarımın durumunu merak ettim. Bizi biz yapan arama ve aranmalar. Birilerini arama ihtiyacını duyuyorsun.

VOA Türkçe: Bu bir düşünme dönemi olabilir mi?

Babür Kuzucuoğlu: Ben bu çağın bir takım şeylerini katiyen unutmadım. Unutmanın dışına çıkılabilir mi? Birinci Dünya Savaşı 10 milyon, 2'inci Dünya Savaşı 80 milyon insanın hayatına mal oldu. İnsanın insana bunu yapmaya hakkı var mıydı? Bunlar hatırlanmalı. Bu durum tabi ki sürmeyecek. Ama ben unutmaya karşıyım. Dilerim buradan da unutulmayacak bir şeyler edinilir.

VOA Türkçe: 1939 doğumlusunuz. Pek çok savaş, felaket gördünüz ve onlara hep aydın gözüyle baktınız. Tarihte, nasıl karşılaştırmalar, ayrımlar yapılabilir?

Babür Kuzucuoğlu: Vebayı, kolerayı düşündüm. Ben verem salgınını yaşadım. 1940'lar ve sonrası... Veremin var olduğu dönemin sonlarına yetiştim. Savaş sonrası, savaşın getirdiği yoksulluğun sonuçlarından biri olarak vardı verem. Salgın değildi ama çözümü olmayan, uzun süre içinde öldüren bir hastalıktı. Soluyamıyorsun, dışarıda nefis bir ilkbahar ama sen nefes alamıyorsun. Müthiş çelişkiler yaşadı insanlar. O dönemde sanatoryumlarda, bahar aylarında kendisini camlardan atanlar vardı, müthiş bir intihar salgını vardı.

Albert Camus'nun Veba'sında anlatılanlarla, bugün Corona virüsüyle beraber yaşananlar arasındaki benzerlik de çok çarpıcı. Ölüm çabukluğu şimdiki salgına benziyor. Ama orada içini kusarak, bağırsaklarla ilgili bir hastalık vardı. Veba'da daha çok sindirim sistemi öne çıkıyor. Burada ise solunum sistemi, öksürerek, ciğerler sökülerek yaşanan bir ölüm var.

VOA Türkçe: Edebiyat şiir, felsefe, bu eve kapanma değişim için bir fırsat olabilir mi?

Babür Kuzucuoğlu: İnsanda yaratıcılık dediğimiz özellik, farklılığı farketmek, insanın kendi farklılığını da farketmesi aynı zamanda. Eğer bu evde kalma süreci birilerine kendi farklılığını gösterirse, fark ettirirse, bu mutlaka sanata yansıyacaktır.

VOA Türkçe: Bu tür durumlardan sonra korku mu, dayanışma mı, bencillik mi öne çıkar?

Babür Kuzucuoğlu: Kendini düşünmemek zaten yanlış bir şey. Tek olmak ve fert olmak aynı şeyler değil. Bizim gibi toplumlarda fert olamamak var. 80 sonrası Türkiye'de öyle bir durum doğdu. Herkes feci şekilde birey ama fert değil. Fert olmak kendine değer vermektir. Yani egoizm ile ferdiyetçilik aynı şey değil. Fert olmak, kendine değer vermek. Bu kaçınılmaz olarak diğerlerine de değer vermeyi getiriyor. Benim dileğim birbirine değer veren fertlerin ortaya çıkması.

VOA Türkçe: Bütün bunlar en çok en güçlü hangi duyguyu uyandırır, nasıl bir sonuca ulaşırız ?

Babür Kuzucuoğlu: Genelinde topluma bakarsak, benim için hep aynı sonuç. İnsanların unutmamayı öğrenmesi gerekir. Bu kriz de o unutulmaması gereken gerçeklerden biri oldu. Ama benim en çok şikayet ettiğim şey büyük acıların ve hataların çabuk unutuluyor olması. Mesela 2. Dünya Savaşı sırasında fareleri bile yiyecek kadar yaşanan sert açlıklar, hastalıklar ve milyonlarca ölü unutuldu. Çabuk unutuldu. İnsanoğluna daha güçlü bir hafıza diliyorum.


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 2 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?
Arnavutluk'ta Bektaşilere Vatikan benzeri oluşum hazırlığı: Bektaşi Tarikatı Egemen Devleti.

AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı
Tayland esrarı yeniden yasaklıyor.
İstanbul kirada Avrupa’nın lideri

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

“…SEYDİMEN”
BABÜR KUZUCUOĞLU
KIRK YIL OLDU: YILMAZ!
YILMAZ GÜNEY'İ ANMAK
SEYİRCİSİYLE YILMAZ GÜNEY

Uykularım Kaçmakta
AHMAK BİLİMİ
Sen Ne İşe Yararsın?
Ali Hoca’nın Ezanı
Anadolu Yangın Yeri

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git