Göbeklitepe'deki son keşifler ne anlama geliyor? Alman arkeolog Klaus Schmidt yaklaşık 27 yıl önce Urfa'da bir tepede kazıya başladığında, burada ortaya çıkardığı yapıların olağandışı ve müstesna olduğuna inanıyordu. Urfa'daki Göbeklitepe'de kireçtaşı platonun üzerinde Schmidt 20'den fazla anıtsal yuvarlak yapılar keşfetti. Bunların en büyüğü 20 metre çapındaydı ve 5,5 metre yüksekliği olan iki oymalı sütuna sahipti. İnsan ve el figürleri oymalı sütunlar 10 ton ağırlıktaydı. ...Devamı.»
 Aykut Yazgan 21 Şubat 1937’de doğdu. Birkaç gün önce aramızdan ayrıldı. Son yolculuğuna 2 Ağustos 2023 Çarşamba günü, Teşvikiye Camii’nden uğurlandı. Geride eşi Sevil Yazgan’ı, oğulları Emre ve Kaan Yazgan’ı, torunlarını, biz dostlarını, kalem arkadaşlarını, okuyucularını bıraktı. Üzüntülüyüz. Ferruh Dinçkal’ın, belki de Deniz Günal’ın yazdığı gibi, “Sevgili Aykut abimizi, çizgileri, şiirleri, öyküleri, sayısız anı ve derleme kitapları ile özlemle anacağız.” ...Devamı.»
 “Şehmus selamlar, Rüstem kitabını bir çırpıda okudum. Yüreğine, kalemine sağlık. Kitabında çok sayıda tanıdığım insan var, Paris te az çok bildiğim bir kent olduğu için okuması da zevkli, hatta heyecanlı oldu. Senin bu kitapdaki tarzın aslında çok radyofonik. Okurken karşımda seni olayları anlatırken buldum. El-kol hareketlerin, ses tonun, bakışların. Özgül Kitabevi’nden söz ederken, akademi, mülteciler gibi yan konulara da kayman ilk başta konuyu dağıtırmış gibi geldi ama sonra anlatının çokboyutlu/çokrenkli olmasını sağladığına kanaat getirdim. ...Devamı.»
 Yaklaşık üç aydır Türkiye’deyim. Türkiye için çok özel bir dönemde burada bulunmam bana gözlemlerim için büyük bir şans tanıdı. Son siyasi olaylardan ve sonuçlarından sözetmeyeceğim. Seçim sonrası tüm televizyonlarda aynı konu, sağdan bakanlar yam da soldan bakanlar ama hep aynı konu... Tüm ülke sadece Türkiye’ye kitlenmiş. Sanki dünyada başka sorunlar yok. Olsa bile bu sorunlardan Türkiye etkilenmiyecek kafası hakim. Haberlerde dünyayı etkileyen sonunlarla ilgili bir tek haber, bilgi yok. ...Devamı.»
 Romalı tarihçi Polybius'un (M.Ö. 208-126) bundan 2 bin yıl önce öngördüğü, demokrasinin son evresidir Oklokrasi. Demokrasi tüm vatandaşların, organizasyon veya devlet politikasını şekillendirmede eşit hakka sahip olduğu bir tür yönetim biçimi olarak tanımlanırsa, esasında eşit olmayan insanlar eşit sayılır, eşit oy hakkındadır ve işte bu oklokrasinin ilk tohumudur. Nüfus hızla arttığı halde eğitimin bu artışa yetişemediği bir durumda, toplumun çoğunluğunu eğitimsiz insanların oluşturması kaçınılmaz bir son olur ve işte bu oklokrasinin ilk filizidir. ...Devamı.»
 Nadir Nadi’nin 10 Ağustos 1947 tarihli Cumhuriyet’te yayınlanan “ Bize bir sosyalist partisi lâzım” başlıklı başyazısını aynen aktarmak istiyorum, bu zarlı zorlu zamanlarda belki bir işe yarar umuduyla. Kim bilir?: "Geçen gün matbaaya bir işçi vatandaş geldi ve bize ha¬linden şikâyet etti : Bakırköy Bez Fabrikasında usta imiş. Üç çocuğu, bir karısı bir de kendisi evde beş nüfusmuşlar. Vergiler çıktıktan sonra ayda eline geçen para yüz otuz lira. Onu da fazla mesai yap¬mak, pazar günleri de fabrikaya gitmek suretiyle kazanabiliyor. Son derece kıtkanaat yaşadıkları halde, ev kirası için bu paranın ancak yirmi lirasını ayırabiliyorlar. Fabrikaya civar bir yerde bulup başlarını soktukları evin sahibi bir punduna getirip bun¬ları sokağa atmış. ...Devamı.»
 Ana sözü dinlemeyen çocukların başına mutlaka bir bela gelir (!). İşte çocukluğunda GS taraftarı, seyircisi değil “taraftarı” lütfen, ve ağır derecede futbol hastası Fahri Petek’in de başına bir gün bir bela geldi: 1930’ların ortasında, Bergama’da ortamektep öğrencisiyken, okul çıkışında, futbol oynarken bir tekme “yedi” ve sol bacağından yaralandı. O sol bacak yıllarca bu yüzden “su toplayacak”, Fahri Petek’in başına resmen bela olacak. ...Devamı.»
 Salı, 1 Mayıs 1945, Amiral Dönitz, “devlet başkanı” sıfatıyla, Hitler’in öldüğünü radyodan duyurdu. Oniki yıldır Avrupa’nın ve dünyanın kabusu, baş belası tarihten siliniyordu... O gün Yugoslavya ordusu Trieste’yi kurtardı... (Trieste daha sonra İtalya’ya verilecek.) İtalya’daki alman orduları komutanı teslim oldu... Aynı gün Berlin garnizon komutanı da teslim oldu... Nazi Almanya, yenilmez denilen hitlerci ordu yeniliyordu. ...Devamı.»
 Ümit Hassan’ın vefatını izleyen günlerde, 1966’da Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde öğrenci olduğumuz günlerde yayınlanan Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) yakın siyasi dergi Dönüşüm’ün ilk sayılarında yazı işleri müdürlüğü yaptığı için, derginin yayınlanan sayılarına bir göz atayım, Ümit’in yazdığı ve/veya çevirisini yaptığı makaleleri okuyayım veya yeniden okuyayım dedim. Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV) arşivinde derginin yayınlanan oniki sayısını buldum. Yayınlanan yazılara ve Ümit’in çeviri ve katkılarına baktım. Birkaçını okudum. ...Devamı.»
 “Fotoğrafcılık bende çok eski bir tutkudur” diyen Fahri Petek’in fotoğraf merakı çok erken başlıyor: Fahri Petek: Bir Hayat, Üç Can başlıklı kitabımı hazırlarken yaptığımız uzun ve eşi bulunmaz söyleşilerimizden birinde Fahri Baba ilk ve orta okul günlerini anımsarken şunları anlattı: “İlkmektebe yanılmıyorsam 1928’de başladım. Altı yaşındaydım. O yıllarda arkadaşlarım Vahittin, Hilmi, Mahe ve bir de Sami.” ...Devamı.»
 İyi olmaya çalışmak bile değil; olmaya çalışmak mesele. Olduğunu izledikçe, izleyen olduğun, yüksüz, boş bir tamlık hissin açığa çıkacak. Realitede var olanlar olmayanları da hatırlatacak. Olmayanın olma imkanını gösterecek. Olmuşa da, olmasını istediğine de fazla takılmadan seyrini yapacaksın. Göreceksin ki; her şey senin düşüncen ile niyetin ile her an yeni baştan yazılıyor. Hücrelerin bile aldığı sinyale göre yapılanıyor. Hücrelerin her zerre ile titreşim halindeyken, duygularından, niyetlerinden, düşünce kalıplarından, algılarından, kabullerinden, bilgilerinden deneyim sandıklarından ötede bir yer var. ...Devamı.»
 After match / maçtan sonra / maç sonrası yanıtlaması kolay olmayan birkaç soru: Doğru yanıt verenlere 2022 Dünya Futbol Şampiyonası final maçı için iki bilet hediye (şaka): 1958’de Avrupa’da, 1962’de Güney Amerika’da, 1970’de Orta Amerika’da, 1994’te Kuzey Amarika’da, 2002’de Asya’da Dünya Futbol Şampiyonu olan Brezilya milli takımı 2022’de Katar’da ve Ortadoğu’da şampiyon olacak, altıncı yıldızını göğsüne takabilecek mi? ...Devamı.»
 Kuşlar sustu. Kuşlar susunca bahçe, sokak, mahalle, köy, kasaba, kent, başkent sessiz kaldı. Güneş, “Ben daha çok ısıtırım” havasında, aşırı sıcaklık nobetini sürdürüyor. Kırk dereceden sonra insanlar patır patır düşüyor: Hindistan’da, Çin’de, Pakistan’da ve başka pek çok ülkede. Daha Mayıs 2022’de. Gökyüzü kimi yerde kıpkızıl, kimi yerde kirli portakal renginde, kimi yerde sarı siyah. Kimi yerde dumanlı. ...Devamı.»
 Tam şu anda Kayın ağacının altında oturmuş gölgesine güveniyor olsaydık neler hissederdik bilemediğimiz bir yer ve zaman içindeyiz. Her şey adı Can, bakışı candan bir çocuğun minik parmak uçlarından notalar dökülmesi ile mi başladı, yoksa akşamdan hazır mıydı gönül şarkılanmaya bilemiyorum. “Sizin adınız ne?” dedi çocuk, iznini isteyerek çalmayı bildiğim tek şarkıyı tuşlara acemice dokundurduktan sonra. “Sanatçıyı tanıyordum da bu şarkıyı bilmiyordum” dedi. ...Devamı.»
 Bir yılda unun fiyatı yüzde 21 oranında arttı. Makarnanınki yüzde 20, yağınki yüzde 17, kahveninki yüzde 12, kağıdınki yüzde 42. Benzin, elektrik, gaz fiyat artışlarını saymıyorum. Fransa’da fiyat artışları durmuyor. SON KIRK YILDAKİ en yüksek hayat pahalılığını dizginlemek mümkün olamıyor. Fiyatlar sanki her gün artırılıyor... Patronlar, DEVLETLERÜSTÜ ŞİRKETLER kazançlarına kazanç ekliyor. TotalEnergies örneğin son altı ayda 16 milyar öro kazanç elde etti, “savaş zenginleri” arasında hak ettiği yeri aldı. ...Devamı.»
 Önce Türk dili ve edebiyatı, Türkedebiyatı.org, Özdeyişler (Vecizeler, Özlü Sözler) ve benzeri siteler gibi değişik kaynaklardan kimi tanımları aktarayım : Özdeyiş: Bir düşünceyi en kısa, en özlü biçimde, kimi kez vurucu bir şekilde aktaran, anlatan genellikle bir, bazen bir-iki veya birkaç cümleden oluşan bilgece söz. Eş anlamlısı: Vecize, veciz söz, özsöz, özlü söz, aforizma; osmanlıcada cümle-i hikemiye, kelam-ı kibar. Vecizeler, bağımsız bir eser halinde yazılabildikleri gibi, bir yazarın eserlerinde dağınık olarak da, serpiştirilmiş biçimde de bulunabilir. ...Devamı.»
 Sağolsunlar, baba muhalefet partisi (“ana” muhalefeti Meral Hanım’a bırakayım dedim) ileri gelenleri, bizleri şok edici şaşkınlıklara gark edecek; “düğün yoktu, bayram yoktu; eniştem beni niye öptü” dedirtecek muzipliklerden geri duymuyorlar… Önce, İBB Başkanı İmamoğlu durup dururken kendine lüks ve milyonlarca liralık bir otobüs alıp, üstüne kocaman adını yazdırıp, bir İstanbul mahallesi olan Rize’ye, Nagehangilleri de alıp giderek boy boy pozlar vermiş (ki; bu bize özel uçak filosunda böyle pozlar veren bir muhteremi anımsatmıştı), ben de “Amanın Ekrem Bey ABD Başkanlığına mı soyunuyor” düşüncesi yaratmıştı… ...Devamı.»
 Bugün sosyal medyadan ustalık alanı ile ilgili paylaşımlarını zevkle takip edip, yazılarını çok severek okuduğum astroloğun sayfasında bir tartışmaya denk geldim. Mediha Hanım erkeklerle kadınlar hakkında espri olması niyetiyle, hafif bir yazı paylaşmış, bu paylaşımın üzerine birçok kadın bu latifeye kendince katıldığını belli eden sözcükler ve görsel karakterlerle destek vermişti. Aslında her yazının altındaki yorumları okumak adetim değildir. Ama uzun bir yazı gözüme çarptıysa, hele ona birçok yorum eklendiyse, merakımı cezbeder ve okurum. Yine böyle oldu ve gerilim dikkatimden kaçmadı.. ...Devamı.»
 Birinci gün değil, ikinci gün değil, üçüncü gün değil... sekizinci gün çıkageldi: Sabahın üçünde, büromda okuyor ve not alıyordum (Bu sıralar bilim-kurgu kitaplarına sarıyorum. Ben sarıyorum ama, ustalarınkiler hariç, onların hepsi beni sarmıyor. İşte oldu bikere daldım çıkamıyorum. Daha sonra anlatırım), önce gök gürledi, bütün başkenti ışıklar içinde bırakan beyaz, sarı, kırmızı, yeşil şimşekler çaktı. Manzara dehşet. Eyfel Kulesi şimşeklerin içinde yağmurluğunu yitirmiş bir hayalet gibi kendini gösterdi ve yitti... Seine Nehri kapkaranlıktan birkaç saniyelik te olsa çıktı... Hemen sobeledim! ...Devamı.»
 Dünyanın gidişi hiç te olumlu değil ama umudumuzu yitirmeden meseleleri değerlendirelim derim: Fransa’da Mayıs ve Haziranda birer giriş yapan ve birkaç gün süren aşırı sıcaklar 12 Temmuzdan itibaren yeniden bastırdı. Dışarıda 30-33-35 ile 40-43 derece arasında. Ciddi ve sorumlu bilim kadın ve adamlarının yüzyılın başında yaptıkları hesaplara göre 2050’de ulaşılacağı ileri sürülen hava sıcaklığını otuz yıl erken yakaladığımız ortaya çıkıyor. Bu veri tehlikenin boyutunu göstermeye yetiyor. ...Devamı.»
|
Haberler | 
Neden bazın 'Çay' bazın 'Tea'?
