A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

İsrail - Hamas çatışmasında savaş suçu işleniyor mu?

Kategori Kategori: Dünya | Yorumlar 0 Yorum | 16 Ekim 2023 18:04:20

Birleşmiş Milletler (BM), İsrail - Hamas çatışmalarında işlenmiş olabilecek savaş suçlarına dair kanıtlar edindiğini belirtiyor. Peki savaş suçu nedir? Hangi eylemler savaş suçu kabul edilir? Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi, Hamas terör örgütünün İsrail'e karşı düzenlediği ilk saldırıdan yalnızca üç gün sonra, bünyesindeki bağımsız bir soruşturma komisyonunun tarafların işlediği savaş suçlarına dair "kesin kanıtlar" elde ettiğini duyurdu.

Peki savaş suçları nasıl belirleniyor?

Savaş suçlarının tanımı

Sivillere karşı işlenen savaş suçlarının tanımı, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) kurucu sözleşmesi Roma Statüsü'nün 8'inci maddesi ve 1949 tarihli Cenevre Sözleşmelerine dayanıyor.

Bu suçlar, çatışma sırasında genellikle sivillere yönelik olarak insani hukukun ciddi ihlali olarak tanımlanıyor.



Associated Press haber ajansına konuşan Amerikalı uluslararası hukuk uzmanı ve BM Sierra Leone Özel Mahkemesi'nin kurucu başsavcısı David Crane, "Sivillerin ve sivil nitelikteki malların, askeri bir gereklilik olmadan kasıtlı hedef alınması bir savaş suçudur" diyor. Crane, "Ve bu, uluslararası hukuka göre her iki tarafın da uyması gereken bir standart" diye de ekliyor.

Hukuktaki "savaş suçu" kavramı, "insanlığa karşı suçlar" veya "soykırım" kavramlarından farklılık gösteriyor. Savaş suçları, ülke içinde veya iki devlet arasında meydana gelen çatışmalarla sınırlıyken, insanlığa karşı suçlar ve soykırım barış zamanlarında da gerçekleşebiliyor.

Sivillere yönelik saldırılar her zaman savaş suçu sayılır mı?

Bunun kısaca cevabı, hayır.

2022'de DW'ye konuşan Toronto Üniversitesi Munk Küresel İlişkiler ve Kamu Politikası Okulu'ndan Mark Kersten, "Savaş yasaları, sivilleri her zaman ölümden korumaz" demişti. Kersten, her sivil ölümünün yasa dışı sayılmadığına dikkat çekmişti.

Çatışmalardaki askeri faaliyetler, eylemin gerekli olup olmadığına göre savaş suçu olarak sınıflandırılıyor. Örneğin, bir okulun ya da bir apartmanın bombalanması, askerî açıdan gerekli görülürse savaş suçu olarak değerlendirilmeyebiliyor.

İsrail ve Hamas arasındaki çatışmalar, böylesi bir ayrımı uzaktan yapmanın zorluğunu da ortaya koyuyor. Gazze, dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden biri. Çoğu uzman, bölgedeki 2,2 milyon sivil halkın bir kısmını öldürmeden Gazze'yi bombalamanın imkânsız olduğunu söylüyor. Bu gibi durumlarda, saldırının hedefinin belirlenmesi, saldırıda bir savaş suçunun işlenip işlenmediğini anlamak açısından çok önemli hâle geliyor.

Orantılılık ilkesi nedir?

Özel mahkemeler, askeri bir eylemin savaş suçu olup olmadığını ayrım, orantılılık ve ihtiyat ilkelerine göre belirliyor. Ayrım ilkesine göre, askerlerin siviller ve savaşçılar arasında sürekli ayrım yapmaya çalışması gerekiyor. Orantılılık ilkesine göre orduların bir saldırıya aşırı şiddetle karşılık vermesi yasak. İhtiyat ilkesi ise sivillere zarar vermemek için mümkün olan her şeyin yapılmasını gerektiriyor.



Tüm bunlara rağmen, savaş suçunu tanımlamak hâlâ çok zor.

Mesela İsrail'in geçen Cuma Gazze'nin kuzeyindeki sivillere tahliye çağrısı yapması ihtiyat ilkesi kapsamında değerlendirilebilir. Ancak aralarında BM ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin de bulunduğu bazı insan hakları örgütleri, uyarının uluslararası insani hukuku ihlal ettiğini belirtiyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Program Direktörü Sari Bashi geçen Cuma yayınladığı bir açıklamada, "İsrail ordusu, Gazze'deki sivillerin güvenli bir şekilde bölgeden ayrılmalarını ve daha güvenli bir bölgeye gitmelerini sağlayacaksa, saldırı öncesinde sivillere uyarıda bulunmalı" ifadelerini kullandı. Bashi, "Fakat gidecek güvenli bir yer ve oraya ulaşmanın güvenli bir yolu olmadığında kaçma uyarısı etkili olmuyor" diye de ekledi.

Associated Press'in haberine göre, Norveç Mülteci Konseyi (NRC) Genel Sekreteri Jan Egeland da İsrail'in Gazze'deki Filistinlilere çağrısını "yasa dışı" olarak nitelendiriyor.

Egeland, "Bu bir tahliye fırsatı değil, bir yer değiştirme talimatı. İnsani hukukta buna nüfusun zorla yer değiştirmesi deniyor ve bu, bir savaş suçu" diyor.

İsrail ile Filistinliler arasındaki çatışmalar söz konusu olduğunda orantılılık kavramı da sıklıkla tartışılıyor.

Kimileri Hamas saldırılarının vahşeti göz önünde bulundurulduğunda yaşanan çatışmada İsrail ordusunun eylemlerinin haklı olduğunu savunuyor. Bazıları ise İsrail ordusunun çok ileri gittiğini söylüyor. UCM, çatışmalarda yaşananları araştırırken bunları dikkate alıyor.

ABD Başkanı Joe Biden da geçen Çarşamba İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'ya "Bunu nasıl açıklayacağımı bilmiyorum, İsrail'in tüm öfkesi, hayal kırıklığı ve haklılığıyla birlikte, savaşın kurallarına göre hareket etmesi gerçekten önemli. Savaşın kuralları var" dediğini açıklamıştı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin rolü

Hollanda'nın Lahey şehrinde bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaş suçlarını, uluslararası soykırım suçlarını ve insanlığa karşı suçları yargılama yetkisine sahip tek daimî uluslararası mahkeme.

UCM, 2002 yılında Roma Statüsü'ne uygun olarak kuruldu. Roma Statüsü'ne taraf olmayı kabul eden tüm ülkeler, UCM ile iş birliği yapmanın yanı sıra, tanık erişimi veya delil sağlamak ve zanlıların tutuklanması gibi belirli kurallara uymak zorunda. Roma Statüsü'ne taraf olan ülkeler aynı zamanda mahkemenin yargı yetkisine tabi oluyor.

UCM, 2015'te Filistin'i üye devlet olarak tanıdı. Ancak İsrail, aralarında ABD, Çin, Rusya ve Mısır'ın yer aldığı bazı ülkeler gibi UCM'ye üye değil. Bu nedenle, UCM'nin mevcut çatışmadaki savaş suçlarını belirleme yetkisi olmasına rağmen, kararlarının İsrail üzerinde hiçbir yaptırımı yok.

Ayrıca UCM, Roma Statüsü'ne taraf ülkeler tarafından işlenen savaş suçlarını bile yargılama konusunda oldukça zorlanıyor. Mahkeme yirmi yıllık tarihi boyunca çok az sayıda mahkûmiyet kararı verdi.

Kaynak : DW | Clare Roth




Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Türkiye Cumhuriyeti mutlu, başarılı ve utkulu olacaktır
YILMAZ GÜNEY’E DAİR ekitab
Dünya Sağlık Örgütü: Yeni Kovid-19 varyantı ölümleri arttırabilir.
Yazarlarımızdan Sevgili Aykut Yazgan’ı kaybettik
Yurt dışına göç eden Türk vatandaşları: 2022'de son 7 yılın rekoru kırıldı

Hollanda'da aşırı sağcı Wilders'in seçim zaferi
Avustralya ulusal dijital kimlik sistemine geçiyor
İsrail - Hamas çatışmasında savaş suçu işleniyor mu?
Türkiye’de 21 yılda 15 bini aşkın arazi, 289 bini aşkın konut ve işyeri yabancılara satıldı
FRANSA İKTİDAR CEPHESİ DERSLERİ HAL VE GİDİŞ: SIFIR

Birleşmiş Milletler’den 48 ülke için korkutan rapor
Daron Acemoğlu: Türk halkını zor günler bekliyor
Türkiye’de yıllık et tüketimi 10 kg dan az
Çin Alman otomobillerini tahtından ediyor.
Acemoğlu: 15 yıl Türkiye için fırsat penceresi bunu harcarsa sonu trajik olur

İngiltere'de yeni bir domuz gribi varyantının insandaki ilk vakası tespit edildi.
Gerçek insan değil ama ayda binlerce dolar kazanıyor
ANA(KADIN)LARIN SESİ
Dünya genelinde kanser vakalarında büyük artış
İnsan vücudu ne kadar sıcağa dayanabilir?

"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL
REMZİ RAŞA’YI ANMAK İÇİN
GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ

Senede bir gün
SABİTESİZ GÖRECELİ OLABİLİR Mİ?
Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA

Türkiye, Avrupa’nın atık deposu mu?
Kuzey Denizi'nde sızıntı korkusu
AKBELEN ORMANI DİRENİYOR
Akbelen Ormanı'ndaki çevre direnişi
WMO aşırı sıcaklarda kalp krizi ve ölüm uyarısında bulundu

Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu

Şempanzeler rakiplerine karşı savaş stratejileri kullanıyor.
Kazakistan'da 3.400 yıllık erken dönem Türk piramidi bulundu
Avustralya’da Dingolar “Neredeyse İnsan” statüsündeydi.
'Kayıp sekizinci kıta' Zelandiya ilk kez nasıl haritalandırıldı, sonuçları ne olabilir?
İnsanların ataları 'yeryüzünden silinme noktasına gelmiş olabilir'

Dünya cinsiyet eşitliği konusunda ne durumda?
Türkiye Avrupa’da lider, dünyada 14. Sırada
Türkiye'de su krizi araştırması yayımlandı
Suudi Arabistan yüzlerce göçmeni öldürdü
Yalan haberlere neden inanıyoruz?

Göbeklitepe'deki son keşifler ne anlama geliyor?
AYKUT YAZGAN’I OKUMAK
Megapik “Yeniden” adlı kitabın yazarı Dr. Meltem Hınçal ile bir söyleşi....
Mektub var, Ragip Duran’dan
Türkiye’de farkında olmak ya da olabilmek...

QUO VADİS
Irkçılığın eli barut ve benzin kokuyor, yüzü ölüm
VAAT EDİLEN TOPRAKLAR
Kanunsuz Batı
100 Yaşında Cumhuriyet

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git