Kaz Dağı'nda çok sayıda yeni oluşum, firmaların işletme ruhsatı alarak siyanürle altın aramalarını engellemek için harekete geçti. Bergamalı köylülerin 15 yıllık mücadelesi bu harekete örnek olacak...

Bergamalı köylüler, Ovacık’taki maden ocağının tamamen kapatılması için akıllarına gelen her türlü eyleme başvurmuş, eylemlerini Türkiye’ye, davalarını AİHM’ne taşımışlardı. Bergamalı köylülerin avukatı Senih Özay, “Türkiye’de siyanürle altın arama konusunda asıl dosya Bergama dosyasıdır” diyerek, Kaz Dağı ve Havran’a örnek teşkil edeceği için Bergama’nın unutulmaması gerektiğini söyledi. Kazdağı’nı Koruma Girişimi sözcüsü Süheyla Doğan ve Çanakkale Çevre Platformu Sözcüsü Hicri Nalbant, Kazdağları’nı ne gibi tehlikelerin beklediğini ve mücadele süreçlerini değerlendirdi.

Kaz Dağı’nı Koruma Girişimi sözcüsü Süheyla Doğan, Kaz Dağın’daki son durumu ve duydukları kaygıyı şu sözlerle özetliyor:

“Kazdağında şimdiden ağaçlar kesilmeye, yollar açılmaya, sondaj delikleri ile dağ delik deşik edilmeye başlandı. Ekolojik denge bozuluyor. Yaptığımız incelemede, bu ay ve Kasım ayında yeni bir sürü alanın - 3 bin civarında alan- maden-altın aramasına açılacağını öğrendik. Türkiye’de aranmadık yer kalmayacak gibi görünüyor. Maden çıkartılmaya başladığında ve işletmeye açıldığında neler olacağı şimdiden belli”.

“Kaz Dağı’nın üstü altından daha değerli!” diyen girişimin sözcüsü Doğan, Kaz Dağı’nda yaşanan süreçle ilgili şu bilgileri verdi:

Süheyla Doğan
(Kazdağı’nı Koruma Girişimi sözcüsü)


FİRMA VE RUHSAT SAYISI BELLİ DEĞİL
“Biz bu süreçte, Bahçedere dışında, Kaz Dağı’nın kuzey tarafında da bir sürü alanda maden-altın arandığını öğrendik. Bahçedere tek değildi….Çan’da, Bayramiç’de, Çanakkale’de arama çalışmaları sürdürülüyordu. Arama faaliyetlerini sürdüren firmalar: TEC COMINCO, TÜPRAG, Stratex, Fronteer, Ariana Global Madencilik A.Ş,Kanada’lı AMDL (Anadolu Madenlerini Geliştirme Limited), Mediterranean Resources, Valhalla Resources, Silvermet Inc. ve Aldridge Minerals, Eldoradogold. En önde, dört sahayı Teck Cominco ile birlikte geliştiren Fronteer geliyor. Ağı Dağı nerede ise işletmeye hazır. Kirazlı, Dede Dağı, TV Kulesi ve Halilağa da hazırlanıyor. Ariana ve Eurasian da kollarını sıvadı. Firma sayısını ve ruhsat sayısını net olarak bilemiyoruz. Enerji Bakanlığı- Maden işleri Genel Müdürlüğü net bir açıklama yapmıyor, Bakanlığa bu konuda Çanakkale Çevre Platformu tarafından açıklama isteyen bir dilekçe hazırlandı ve imzaya açıldı.”


KAPASİTE ARTIRMA NEDENİ TİCARİ SIR!
“Bergama sürecinde yer alan bilim insanları ve hukukçulardan sürekli bilgi alıyoruz ve deneyimlerinden yararlanıyoruz. İki hafta önce, KKGG olarak Bergama’da ‘Bergama-Ovacık Madeni Kapasite Artırımı ve Depolama Tesisi Projesi ÇED Bilgilendirme Toplantısı’ na katıldık. O toplantıda Bergama’nın işleme kapasitesinin ve atık havuzlarının kapasitesinin 3 katına (300 bin ton olan işletme kapasitesinin 1 milyon ton’a) çıkartılmak istendiğini gördük. Bergama’daki mevcut cevher bitmek üzere. Kapasite artırımının nedenlerini firma ticari sır diyerek açıklamadı.”


MADEN YASASI’NIN ACİLEN İPTAL EDİLMESİNİ İSTİYORUZ
“Bizler, yürürlükteki Maden Yasası’nın tam bir sömürge yasası olması ve doğa, insan ve ülke çıkarlarına ve anayasaya aykırı olması nedeniyle bu yasa kapsamında maden aranması, işletilmesine karşıyız. Öncelikle, Kazdağı ve ülkemizin Bergama, Gümüşhane, Tunceli, Uşak, Eskişehir, Artvin’deki arama ve işletme ruhsatlarının iptal edilmesini ve yeni ruhsat verilmemesini ve yasanın acilen iptal edilmesini istiyoruz.”


“MADEN YASASINA HAYIR” MİTİNGİ
“Enerji Bakanı 27 Ekim’de bir panel için Çanakkaleye geliyor. Kendisine taleplerimizi anlatan bir karşılama töreni (!) düşünüyoruz. Konuyu gündemde tutmak için imza kampanyalarına, basın açıklamalarına, bilimsel toplantılara devam edeceğiz. Türkiye’nin diğer yerleri ile de birleşerek, gerekli kamuoyu oluştuktan sonra büyük bir Maden Yasasına Hayır mitingi hedefliyoruz.”


Kaz Dağı’ndan altın çıkarılmasına izin verilmesi halinde neler olabileceğini uzmanlar şöyle sıralıyor:

KAZDAĞI’NDA ALTIN ÇIKARILIRSA NELER OLACAK?
Kaz Dağı’nda altın çıkarılırsa; 1 trilyon ton toprak işlenecek, 400 bin ton siyanür kullanılacak.
Kaz Dağı’nda altın çıkarılırsa; 2 milyon 580 bin dönüm orman, 10 milyon zeytin ağacı etkilenecek.
Kaz Dağı’nda altın çıkarılırsa; su kaynakları azalacak ve kirlenecek.
Kaz Dağı’nda altın çıkarılırsa; orman köylülerinin geçim kaynağı azalacak ve göçe zorlanacak, 20 bin zeytin üreticisi, 80 bin zeytin işçisi ile 30 bin aile etkilenecek. Ürünlerimize alıcı bulamayacağız. Bölgemize turist gelmeyecek.
Her yıl zeytinden, zeytinyağından ve diğer tarım ürünlerinden elde edilen 650 milyon dolar ve ayrıca turizm gelirleri kesilecek.
Bir altın madeninin ömrü 10 yıl… Kaz Dağı’nda altın çıkarılırsa; 10 yıl sonra siyanür çukurlarıyla üzerinde ot bitmeyen toprak dağları kalacak. 10 yılda verilen zarar yüzlerce yıl temizlenemeyecek. Siyanür ve ağır metallere maruz kalacak, zaman içinde ölümcül hastalıklara yakalanacağız.


Bergama’lı köylülerin siyanürle altın arama mücadelelerinde avukatlığını üstlenen Senih Özay, 15 yıldan uzun süren mücadeleden Kaz Dağı için de çıkarılması gereken dersler olduğunu söylüyor.


Av. Senih Özay:
BERGAMA’DA ALTINLI TOPRAK BİTTİ AMA...
Bergama’da 15 yıldır Türkiye’de idare mahkemelerinin ve Danıştay’ın verdiği kararlara rağmen, AİHM’nin verdiği karara rağmen, arkaya dolana dolana bu maden bitirildi. Yani altınlı toprak bitti. Altınlı toprak bitince orayı kilitleyip, ağaçlandırıp, rehabilite etmeleri gerekirken, Koza firmasıyla Çevre Bakanlığı arasındaki ahbaplık yüzünden buraya altınlı toprak getirilmeye başlandı. Gümüşhane’den kamyonlarla Trabzon’a, Trabzondan’da gemilere yüklenerek kamyonlarla bu bölgeye altınlı toprak taşımaya başladılar. Havran-Küçükdere’de Koza Madencilik firması, altın işletme tesisini bütün mahkeme kararlarına rağmen çalışıyor. Altın cevheri içeren toprak, Küçükdere’den Bergama’ya kamyonlarla taşınıyor ve Bergama’da işleniyor.


BU BİR BAYRAK YARIŞI
Türkiye’deki siyanürle altın arama konusunda asıl dosya Bergama Dosyasıdır. Kaz Dağı, Havran gibi dosyalar örnek teşkil edeceği için Bergama’nın unutulmaması gerekiyor. Kaz Dağı için yapılan mücadele belki etkili olur, o zaman altını oradan çıkarıp burada, Bergama’da işlerler. Belki de bu yüzden Bergama’nın kapasitesini 3 katına çıkarıyorlar. Bunları bilerek mücadele etmek lazım. STK’ların, dürüst medyanın ses çıkartması lazım. Barolar Birliği başından bu yana ses çıkartmıyor. Barolar Birliği bu konuda korkunç kötü durumda...
Bu bir bayrak yarışı. Belki de sivil girişimlerle Kaz Dağı Milli Park denilip kurtulabilir ama “Al sana Kaz Dağı’nı, ver bana Sinop’u” diyebilirler. Böyle bir pazarlığa girebilirler. Mücadele etmek şart. Tek ağızdan bir mücadele yapılıp yapılamayacağını önümüzdeki günlerde Ankara’da toplanarak konuşacaklar. Kendi isyanlarıyla, kendi hırsıyla mücadele ederlerse başarılı olurlar.


Hicri Nalbant
(Çanakkale Çevre Platformu Sözcüsü ve Ziraat Odası Bşk.)
30’un üzerinde sivil toplum kuruluşunun katılımıyla oluşan Çanakkale Çevre Platformu’nun Sözcüsü Hicri Nalbant, “Bergama’dan çıkardığımız dersler var. Orada alınan derslerle, yargı kararı da olsa Maden Yasası da olsa, yöre halkı eğer bu işe baş kaldırırsa hiç bir maden işletmesi gelip burada maden işletemeyecek” diyerek kararlılıklarını vurguluyor:


BERGAMA’DAN ÇIKARDIĞIMIZ DERSLER VAR
Bergama’da yapılanlar ilkti. Bergama’dan çıkardığımız dersler var.Yapılacakların ne olduğu çok iyi bilinmiyordu. Bu yapıla yapıla öğrenildi Bergama’da. Yargı kararlarına karşı o zamanki hükümetin gevşek tavrı, umursamaz tavrı nedeniyle Bergama’da yargı kararları uygulanmadı. Orada alınan derslerle, bir de yargı kararı da olsa Maden Yasası da olsa, yöre halkı eğer bu işe baş kaldırırsa hiç bir maden işletmesi gelip burada maden işletemeyecek. Bu gücü yavaş yavaş görmeye başladık.


ÖLÜMLERİN YÜZDE 60’I KANSERDEN
Madenciler 100 bin dekarın üzerinde, 10 bin hektardan fazla bir alanda sondaj çalışmaları yürütüyorlar. Bizim bütün direnmemiz orada bunlara işletme ruhsatı verilmemesi. Bunun için elimizden gelen her şeyi yapacağız. Eğer buna engel olunmazsa, işletme ruhsatı verilirse, 100 bin dekarlık alanını altını üstüne getirecekler. Bu alanın tümü dünyanın hiç bir yerinde bulunmayacak orman alanları. Bir buçuk milyon insanın -Yunan adalarına kadar- içme suyunun Kazdağları’ndan gittiği belli oldu. 1,5 milyon insanın içme, kullanma suyu, yöre tarımın kaliteli yapıldığı bir yöre, her türlü meyvenin sebzenin en iyi yetiştiği bir yer. Bunların sulama suyunun kaynağı da Kazdağları. Eğer dediğimiz alanda bunlar maden işletmeye başlarlarsa, topraklarımız kirlenecek, sularımız zehirlenecek, yani yörede yaşayan tüm canlılar zehirlenecek. Yanıbaşımızda Balya var. 70 yıl önce terkedilmiş madenler var. Fransızlar kurşun madenini işletip, gitmişler. Halen burada ölümlerin yüzde 60’ı kanserden. Her yağmur yağdığında balıklar ölüyor. Bu siyanürlü liç yöntemiyle işletilen altın madenleri bu bölgede de işletilirse bundan sonra yüzlerce yıl bu bölgenin temizlenmesi mümkün olmayacak.

---

Kazdağı:Tanrıların dağı

Mitolojide adı İDA olarak bilinen Kazdağları; tarihi, kültürel, ekonomik ve ekolojik değerleri nedeniyle, yeryüzünün çok önemli yaşam kaynaklarının başında geliyor.

Homeros İlyada’sında İda Dağı’dan (Kazdağı) ‘Bol pınarlı vahşi hayvanlar anası’ diye sözeder. Dünyanın ilk güzellik yarışması burada yapıldı. Afrodit, Paris’e burada aşık oldu.

Kazdağlarının bilinen tarihi MÖ 2000 yıllarında başlar. Bu tarihlerde Thebe şehri, Lyrnessos şehri, Khrysa şehri, Killa Şehri, Anderia şehri, Antandros şehri, Adramytteion şehri, Astrya şehri, Gargara şehri gibi şehirler kurulmuş bunlardan bir çoğuda Truva savaşları sırasında yok edilmişlerdir.

BOL PINARLI VAHŞİ HAYVANLAR ANASI
Kazdağı’nın her yerinden kaynaklar çıkmaktadır. 1500 mt rakımda dahi yaz kış suyu olan kaynaklar mevcuttur. Edremit, Akçay ve Altınoluk’un buz gibi soğuk ve bol içme ve kullanma suyu Kazdağı’nın eriyen kar sularıdır. Kazdağları’ndan gelen orman havası ile denizin iyotlu ve oksijen miktarı yüksek havası birleşince Altınoluk Şahinderesi boğazı civarı oksijen çadırı şeklinde ifade edilmektedir. Dünyanın oksijen bolluğu yönünden ilk üç yerinden biri olduğu tespit edilmiştir.

EFSANELER DAĞI
İda Dağı (Kazdağı), dünyada mitoloji ve efsaneler dağı olarak bilmektedir. Kazdağlarındaki üç efsaneden biri Yunan efsanesi (İlyada) diğerleri Sarıkız ve Hasan ile Emine’ nin aşk öyküler olan iki Türk efsanesidir.Yunan Mitolojisinde Paris’in Altın Elmayı Afrodit’e vermesi sonucu, dünyada ilk güzellik yarışmasının yapıldığı yerdir. Bu güzellik yarışması getirdiği sonuçları itibarıyla, tarihte meşhur Troia savaşlarının çıkmasına neden olmuştur.

Kazdağı, Biga yarımadasının en yüksek kütlesidir. Kazdağı’nın üzerine yerleşmiş, kuzey-güney istikametine uzanan derin vadi ve kanyonları, flora ve fauna açısından zengin bir potansiyel arzetmekte, özellikle de bitki örtüsünün taşıdığı biyolojik çeşitlilik ana kaynak değerini oluşturmaktadır.

Hayvan Türleri:
Ayı, Karaca, Yaban Kedisi, Su Samuru, Sincap,Yarasa, Kirpi, Tavşan, Porsuk, sansar, Tilki, Yaban Domuzu, Kartal, Doğan, Atmaca,Şahin, Keklik, Tahtalı, Çulluk ve Balık cinsleri, Alabalık ve sazan türleri bulunmaktadır.

Bitki Örtüsü:
Üst tabakada 600-700 rakımlar arasında Kızılçam hakimdir. Üst rakımlarda Karaçam, Kayın, Göknar asli ağaç türleridir. Kestane Meşe, Kızılağaç, Çınar ağaçları bulunmaktadır. Alt tabakada Sistus(Laden), Erika, Karaçalı, Böğürtlen, Sarmaşık bitkileri ile Kekik, Adaçayı, Sumak gibi tıbbi bitkiler

”KAZDAĞI’NIN ÖZELLİKLERİ”
Dünyanın 2. oksijen cenneti.
3 milyon dönüm ormanı var.
43 endemik (yalnız bu yöreye ait) bitki türü var. Kazdağı göknarı ile dünyada meşhur.
Yeşil altın (zeytin) cenneti-12 milyon zeytin ağacı var.
Önemli bir turizm- ekoturizm bölgesi. Ayrıca kaplıcaları ile sağlık turizmi bölgesi
Antik dönem yerleşimlerinden pek çok antik kent var.Truva, Antandros, Gargara…
Önemli bir su kaynağı.
Değişik kültürlere ev sahipliği yapıyor: Türkmen, Yörük, Midilli göçmeni…