
Uzayda dolaşan 24 uydu yerküredeki mılyonlarca cihaza bulunduğu konumu bildirmek için durmaksızın hizmet veriyor. Üstelik bu sayı yakında daha da artacak gibi. GPS destekli navigasyon sistemlerinin altın çağı başlıyor. Türkçeye 'Küresel Konumlama Sistemi' olarak çevrilebilecek GPS, yıllardır hayatımızda olan bir kavram olmasına rağmen hak ettiği konuma gelebildiği söylenemez.
Türkiye özelinde en büyük sorun harita ve adresleme bilgilerinin daha birkaç yıl öncesine kadar elektronik formatta tanımlı olmamasıydı. Konumlama hizmeti uzayda dönüp duran ABD'ye ait 24 uydu tarafından sağlanıyor. Bulunduğunuz noktada GPS cihazınız gökyüzünde birkaç farklı uyduya bağlanarak tam koordinatı bulmaya çalışıyor. Elbette temel kullanım amacı askeri olduğu için ABD kendisi açısından kritik bölgelerde hassasiyeti düşürüyor. Yani Irak, Afganistan gibi yerlerde elinizde ordunun GPS cihazı yoksa onlarca metre yanılma payınız oluyor. Çünkü bu cihazları terörist ve casuslar hedef belirleme için de kullanıyor.
Bu ve benzeri olumsuzluklar gidermek için Avrupa ülkeleri 30 uyduya sahip Galileo adlı kendi alternatif ağını yaratmaya koyuldu. Ancak 2004 yılına kadar sadece 4 uyduyu tamamlayabilen girişim Avrupa Birliği'nden 1 milyar dolar kaynak almasına rağmen oldukça zor ilerliyor.
Öte yandan Rusya GLONASS, Çin COMPASS, Hindistan ise IRNSS isimli benzer ağı üstünde çalışıyor. GPS sisteminin kurulması kadar yönetilmesi de oldukça maliyetli. Örneğin şu an ABD sistemi yıllık 750 milyon dolar maliyetle ayakta kalabiliyor. GPS'i sivil yaşamda popüler hale getiren şey elbette koordinat hesaplama ayrıntısı değil.
Bu bilgiyi kullanarak dijital harita üstünde konumunuzu göstermek yatan sebep de bu oldu. Avustralya da yaygın olarak kullanılabilinen sisteme karşın sürekli değişen sokak isimleri, büyük şehirlerde bile yer alan binlerce çıkmaz sokak, haber vermeden akış yönü değiştirilen yollar ve haritalama uzmanlarının çeşitli nedenlerle giremediği bölgelerin varlığı Türkiye'nin envanterinin çıkarılmasını geciktirdi..
Elbette bunun için cihazı kullandığınız yerin bütün harita, sokak ve yön bilgilerinin kayıtlı olması gerekiyor.
Ancak son birkaç yıldır firmaların çözümleri GPS'i hayatımıza soktu. Esas popülerleşmeyi ise cep telefonlarının yapması bekleniyor. Nokia'nın N96 ile başlattığı bütünleşik (entegre) navigasyon çözümü geçtiğimiz hafta İspanya'nın Barcelona şehrinde düzenlenen N serisine ait yeni Nokia telefonlarla pekiştirildi. Yeni seriler sayesinde GPS navigasyonu sadece araçlar için değil yayalar için de hizmet vermek için kullanılacak.