A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)

Kategori Kategori: Kültür/Sanat | Yorumlar 0 Yorum | 20 Mart 2024 17:26:25

Taş-kağıt-makas oyununu ilk kim buldu? Kim geliştirdi? Çin’de ken, “yumruk, kavrama, kuvvet” gibi anlamlara sahiptir. Öte yandan, oyuncuların ellerini tercih ettiği şekillere sokmalarına göre kazananı veya kaybedeni belli olan bir oyundur. Asırlar boyunca, birçok ken oyunu oynanmışsa da, japonya’ya yayılan “janken”in atasının “honken” (orijinal ken) öldüğü yaygın düşüncesi hakimdir. 1640 yıllarında Nagasaki’de ortaya çıkmış olduğu için bazen, “nagasakiken” veya “kıyouken” (Nagasaki’nin eski ismi Kıyou’dur) olarak da bilinir; buradan da "edo" bölgesine yayılmıştır, burası, günümüzdeki tokyo bölgesidir.

Honken, iki kişi arasında oynanır ve oyuncular, aynı anda 0 ila 5’e kadar bir sayıya karşılık gelen adette parmak uzatırlar ve aynı zamanda, toplam parmak sayısını tahmin etmeye çalışırlardı. Parmakların sayısını doğru olarak bilen kişi, oyunu kazanırdı.



Başlangıçta bu oyun, sadece içki içilen mekanlarda, randevu evlerinde ve sadece yetişkinler arasında oynanırdı. Bir içki oyunuydu ve kaybeden, içkileri ısmarlardı. Daha sonraları çeşitli kenler türedi; bunlar arasında, strip-ken’den, blindfold ken’e kadar, el hareketlerine bağlı birçok ken mevcuttu. Janken versiyonu, “sansukumi” düşüncesinden türemektedir: buna göre, yılan sülükten, sülük kurbağadan, kurbağa yılandan korkar. bu nedenle, üçünün de hareket edememesi için, üçü de gözünü bir diğerinden ayırmaz – bu ilişki, taş, kağıt ve makas arasındaki ilişkinin bir benzeridir. Bu fikir, honken’e ve diğer ken oyunlarına uygulanmaya başlandıktan sonra, janken benzeri başka oyunlar türemiştir. Edo döneminin ken oyunları arasında, “shouyaken” ve “mushiken” gibi oyunlar da yer almaktaydı.

Shouyaken versiyonundaki semboller, yaşlı adam, tüfek ve tilki idi. Yaşlı adam seçeneğini göstermek için, oyuncu dik oturuyor ve kollarını kavuşturuyordu. Tüfek seçeneğini göstermek için, oyuncu, iki eli ile tüfek tutma hareketi yapıyordu. Tilki için ise, her iki yumruk da, acılı olarak yukarıda tutuluyordu – yani, hareketler, tüm vücut ile yapılıyordu. Oyunun kurallarına göre, yaşlı adam tüfeği, tüfek tilkiyi ve tilki yaşlı adamı yeniyordu.

Mushiken de, yılan, kurbağa ve sülük ile oynanıyordu. Yılan (baş parmak) kurbağayı (işaret parmağı) yeniyor, kurbağa suluğu (yüzük parmağı), sülük de yılanı yeniyordu. Mushiken daha ziyade bir çocuk oyunu iken, shouyaken, akşamları dans ve şarkılardan sonra oynanan bir yetişkin oyunu idi. Bundan sonra da birçok janken ortaya çıktı, ama günümüz versiyonu, pek değişikliğe uğramadan kaldı. Diğer ülkelerde de farklı ya da benzer şekillerde oynanmaya devam etmektedir.

Örneğin kore’de 'kai bai bo' denir ki, “kai” makas, “bai” taş ve “bo” kumaş ya da kağıttır ve hareketler, japonya’daki ile aynıdır. hareketlerin aynı olduğu bir yer de Tayland’dır.

Hindistan, Endonezya ve Bali’de, janken, fil, insan ve karıncalarla oynanır ve fil insanı, insan da karıncayı yenmektedir. Çin’de, canton bölgesinde, bu oyunun daha farklı bir versiyonu vardır. Buradaki semboller, tanrı, tavuk, tabanca, tilki ve karıncadır. Tanrı baş parmak, tavuk işaret parmağı, tabanca orta parmak, tilki yüzük parmağı ve karınca serçe parmak ile gösterilir. Aralarındaki ilişki de şu şekildedir: tavuk, tanrıya kurban edildiği için kaybeder. Tabanca, ölümlere yol açtığı için kaybeder. Karınca, tanrı heykelini yediği için kazanır. Tabanca tavuğu yener. Tilki de tavuğu yener. Tavuk karıncayı yener. Tabanca tilkiyi yener. Öte yandan, tanrı ve tilki, tabanca ve karınca, tilki ile karınca birbirlerini dikkate almazlar, dolayısıyla berabere kalırlar. Bu kurallara göre, en güçlü olan tanrı ve tabanca, en zayıf olan da tavuktur.

Malezya versiyonunda da buna benzer bir durum vardır. Bu oyunda, tabanca, şu hariç her şeyi yener ve kuş da, şu hariç her şeye yenilir. Taş, kuşu ve tahtayı yener, tabanca ve suya yenilir. Tahta, kuşu ve suyu yener, taş ve tabancaya yenilir. Su, taşı ve tabancayı yener. Kuş, tahtaya yenilir. Her sembolün gücü aynı olmadığı için, bu oyunlar, diğer versiyonlara göre biraz daha farklıdır.

Bu oyunun asya ülkelerinde uygulamada kullanımı, Avrupa ve Amerika’da yazı tura atma ile eşdeğerdir, ancak, burada kullanılan prensip, alternatif seçenekler ihtiva etmez, ve/veya arasında ikilik düzene tabidir.

Kaynak : Ekşi Şeyler


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?
Arnavutluk'ta Bektaşilere Vatikan benzeri oluşum hazırlığı: Bektaşi Tarikatı Egemen Devleti.

AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı
Tayland esrarı yeniden yasaklıyor.
İstanbul kirada Avrupa’nın lideri

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

“…SEYDİMEN”
BABÜR KUZUCUOĞLU
KIRK YIL OLDU: YILMAZ!
YILMAZ GÜNEY'İ ANMAK
SEYİRCİSİYLE YILMAZ GÜNEY

Uykularım Kaçmakta
AHMAK BİLİMİ
Sen Ne İşe Yararsın?
Ali Hoca’nın Ezanı
Anadolu Yangın Yeri

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git