A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Laik, antilaik sürtüşmesi...

Kategori Kategori: Dünya | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: A Yorum | 21 Nisan 2008 11:23:41

Laik antilaik çatışması yalnızca Türkiye'de değil İsrail'e bakın... Dinci kesim hop oturup hop kalkıyor, ölüm tehditleri ve laiklere savaş ilanları yapılıyor. İki hafta kadar önce İsrail'in gündemi ülkenin güneyine atılan füzeler, Hamas - İsrail çatışmaları, İsrail - Filistin barış süreci gibi normal seyrinde gidiyor iken...

Tam Pesah öncesi, Kudüs'teki mahkemenin kadın yargıcının verdiği karar manşetlere oturdu.

Yargıç geçen Pesah'tan kalma ve birkaç işyerine, Pesah'ta tüketilmesi yasak ürünler sattıkları gerekçesiyle kesilen cezalara karşı açılan davada, hükmünü vermişti: "Bu ürünlerin satılması aleni olarak, halka açık yerlerde yapılmadığı sürece yasayı ihlal anlamına gelmiyor."

Karar, İsrailli laikleri zafer kazandırmışçasına sevindirdi; ülkenin aşırı dindar kesimini de hop oturup hop kaldırdı...


HAMURSUZ BAYRAMI NE?
Aslında Pesah, yani Hamursuz, bir oruç dönemi değil. Aksine ailelerin çoluk çocuk bir araya geldiği, Mısır'da Firavun esaretinden kurtuluş öykülerinin yeni nesillere aktarıldığı, özenle kurulmuş sofralarda şarapla kurban eti dâhil birçok gıdanın rahatlıkla tüketildiği bir bayram süreci.

MAYALI YİYECEK YASAK
Ne var ki, dine sıkı sıkıya bağlı biriyseniz veya "Dinin kurallarına da uyayım" diyenlerdenseniz, evinize mayalı bir şeyler girmeyecek; asla Hametz tüketmeyeceksiniz...

Onun yerine su ve hamurdan mürekkep, maya katılmamış, bir tür diyet kraker tadında, özel üretilmiş ince dilim Matza ile idare edeceksiniz. Pesah'ın olmazsa olmaz kuralı bu.

Koyu dindar Yahudiler, bayram süresince Hametz yeme düşüncesini bırakın, görmekten yana bile değiller. Hatta öyle ki, dinen çalışılması yasak olan Cumartesi gününü, yani Şabat'ı ihlal edip haftada 7 gün, 24 saat açık kalan süpermarket zincirleri bile bu dini baskının altında.

MAYALI ÜRÜNLER YAKILIYOR
Ya dindar mahallelerdeki şubelerinde mayalı ürünleri tümüyle ortadan kaldırıyor veya diğer yerlerde de bu tür ürünlerin üzerini örterek, gözlerden saklama yolunu seçiyorlar.

Dindar toplum ise ne evlerinde, ne ceplerinde Hametz kırıntısı bırakıyor, tüm mayalı ürünlerini bir gün öncesi yakıyor, daha önce mayalı ürün değmiş kap kacaklarını özel yöntemlerle, yani altı sürekli yanan, kaynayan kazanlarda temizletme yoluna gidiyor.

MAHKEME KARARI SAVAŞ ÇIKARTTI
Böyle bir Pesah geleneği yaşatılıyor iken, Pesah'ın özüne tümüyle aykırı sayılan mahkeme kararı, dini anlamda ülkeyi içeride bir başka savaşın eşiğine taşımış bulunuyor: Hametz ve Matza taraftarlarının savaşına. İsrail'in Aşkenazi Hahambaşı Yona Metzger, Pesah'taki Hametz yeme yasağının adli yoruma açık olmadığı görüşünde. Hahambaşı, İsrail mahkemelerini Yahudi yasalarının gereklerini iyi değerlendirememekle suçluyor ve kinayeli bir dille ekliyor: "Eğer bir İsrail mahkemesi yabancı bir mahkemeymiş gibi karar veriyor ve Hametz'in yasaklanmasının gereğini anlamıyorsa, o zaman en iyisi bir Yahudi kararı alması için Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'na başvurmak."


Dinci kesimin temsilcilerinden Hametz yemenin ölüm ve aforozla cezalandırılacak bir günah olduğu sesleri yükseliyor.

KOALİSYON BİLE SALLANIYOR
Kararın yarattığı gerginlik, dinci Şas partisinin içinde bulunduğu iktidar koalisyonunu da etkiliyor. Şas, İsrail-Filistin barış görüşmeleri sürecinde Kudüs'ün de gündemde olmasına karşı çıkan görüşleriyle biliniyor.

"Kudüs varsa görüşmelerde, ben koalisyonda yokum" diyen Şas partisi, hükümetle aralarının bozulması pahasına, Hametz serbestisiyle mücadelede kararlı olduğunu söylüyor.

Şas Partisi Başkanı, Başbakan Yardımcısı Eliyahu Yisai, mahkemenin kararını "İsrail'in Yahudi kimliğine sürülmüş kara bir leke" diye tanımlıyor.

MECLİS'DE ÖZEL OTURUM YAPILDI 
Meclis özel oturumla toplandı, bir sonuca varamadıysa da Yahudi kimliği üzerine renkli tartışmalara sahne oldu. Ne meclis, ne de son çare olarak görülen İsrail başsavcısının yorumu dindar kesimin beklentilerine cevap vermeyince, ülkenin Haredim adı verilen koyu dindar toplumu, konuyu kendi silahlarıyla ele almaya hazırlanıyor şimdilerde.

Kudüs'ün dindar mahallelerinin duvarları "Savaşa hazır olun" afişleriyle donanıyor; Pesah'ta Hametz tüketimi serbestisine karşı toplu protestolara hazırlanılıyor.

Tehdit kampanyası : Aşırı dindar Yahudi toplumunun bir kolu, Hametz satacaklara uyarılar postalamakla meşgul. "Pesah süresince Hametz satmayı planladığınıza dair söylentiler duyduk. Bu sapkınlığın, hele kutsal kentte, cezasız kalmayacağından eminiz" sözlerinin yer aldığı tehdit mektupları, hâlihazırda 60'a yakın lokanta ve yiyecek satan işyeri sahibinin elinde.

Geçen yıl Pesah'ta, bir kaç yerde mayalı ürün satılıyor diye trafiği birbirine katan, çöp tenekelerini ateşe veren, kendilerine engel olmak isteyen polise taşlarla saldıran aşırı dindarların taşkınlıkları hatırlandığında, tehditlerin pek de yabana atılır bir tarafı yok.

Bugüne dek Pesah yasakları nedeniyle özellikle laik kesimlerin "aşk-nefret" ikilemi içinde andıkları yedi günlük Pesah Bayramı'na İsrail, Cumartesi akşamından başlayarak giriyor.

Aynı çevrelerin "Pesah'ta Hametz Serbest! Laik Devrim!" sloganları, karşıt kesimin "Fazla sevinmeyin, gelecek yıl bir Pesah daha var. O zaman daha hazırlıklı olacağız" sözleriyle karşılık bulsa da 2008, dini kuralların ağırlığının hissedildiği toplumda, bir işaret taşı olarak çoktan yerini aldı bile.

(Kaynak: BBC)

 

 

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Papa Françesko yaşamını yitirdi.
Yunanistan Türk yatırımcıların adalara ilgisinden endişeli
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'den Avrupa'ya İmamoğlu ile dayanışma çağrısı
Yüzlerce öğrenciden ABD'yi terk etmeleri istendi.
Avrupa'da İmamoğlu çıkmazı: Çıkarlar mı değerler mi?

Hindistan - Yeni Zelanda: Sessiz ama Kritik Bir Ortaklık
Gazze'de gıda stokları tükendi: Açlık krizi derinleşiyor
Suriye nasıl kutsallaştırıldı? Suriyeliler umutlu olabilir mi?
Penguen ve foklara da vergi uygulaması…
Trump'ın politikaları ABD'nin 50 eyaletinde protesto ediliyor.

Trump: Çin'den ithal edilen mallara uygulanan gümrük vergisi oranı % 125'e çıkarılacak
Trump yeni gümrük vergisi tarifelerini açıkladı.
Avrupa’nın en az et yiyen ülkesi Türkiye: Fiyatlar 5 yılda % 1230 arttı!
Türkiye'de ekonomi bir kez daha belirsizlik döneminde
ABD-Çin hattında ticaret savaşı: “Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet”

Avrupa gözünü ABD'li akademisyenlere dikti.
Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü

JAK İHMALYAN'DAN: “RESİM ANLAYIŞIM”
Jak İhmalyan sergisi İstanbul'da
MADELEİNE RİFFAUD, 1924-2024
KOLLEKTİF OYNAMALI KAZANMAK İÇİN
Oxford Sözlüğü yılın kelimesini seçti: Beyin çürümesi

Yapay Zeka Felsefesi
Tutunarak kalmak mı? Bulanmadan donmadan akmak mı?
Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham

Dünyanın hareket halindeki en eski buzdağlarından biri yaban hayatı cenneti ile çarpışabilir
Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.

Çin, HDMI ve DisplayPort alternatifini piyasaya sürdü.
Telefonlar depremi 30 saniye önce bildirdi…
Çin'den gövde gösterisi: Yarı maratonda robotlar insanlarla yarıştı…
Çin'in 10 yıllık yüksek teknoloji planı nasıl işledi?
Devrimsel Bir Teknoloji: Kaykay Şasi

NASA'nın en kuvvetli teleskobu, evrendeki beklenmedik gelişmeyi ortaya koydu.
İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.

Af Örgütü: Türkiye'de yargıya müdahale derinleşti
"Türkiye'de gazeteciler baskı ve yıldırma ile karşı karşıya"
Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından 2024 yılı yolsuzluk algı endeksi açıklandı!
Türkiye OECD’de gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu 4. ülke
2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.

Post-truth dünyada adalet nedir?
1919-1922'de Bir Mayıs’lar, Gösteriler, Yürüyüşler
Türkiye halkı otokrasiye direniyor. Sessizlikten daha fazlasını hak ediyorlar.
Kakao Endüstrisinde Çocuk İşçiliği: Tadı Kadar Tatlı Değil
Dan O’Dowd, Tesla’nın Zehirli Kültürü, Başarısız Abartı ve BYD’nin Yükselişi Üzerine

KURBANIM BUGÜN
KAZ DAĞI
GÜNÜN HABERİ
NE İSEN O
KILAVUZ KARGA

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git