A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Paranın Ederi

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 26 Aralık 2021 13:13:38

Yıllardır, aklıma geldikçe bazı paralardan bir örnek olsun diye bir kenara koyarım. Hele yurtdışı seyahatlerimden dönüşte, cebimde kalan bozuk paraları saklarım. Çok değişik ülkelerde bulundum. Her gittiğim ülkenin para birimini aklımda tutmamak adına biriktirdım bu paraları. Güney Amerika’dan tutun da bütün Avrupa ülkelerinin, Avrupa Birliği kurulmadan evvelki her ülkenin kendi para birimlerinden cebimde kalan bozuklukları topladım. Uzakdoğuda gittiğim her ülkenin paralarından da örnekler koydum bir kenara.



Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dağılmadan evvel tedavülde bulunan paradan da koydum küçük kasama. Afrika ülkelerinde yaptığım seyahatlerde dönüşte cebimde kalan paraları da bu kasaya koydum. Birçoğunun belki bugün hiç değeri yok, ancak benim için hepsinin çok değeri var. Kağıt paraları ayrı bir resim saklama defterinin içinde saklarım. Madeni paralar ise değişik keseler içindedir.

Madeni paralar içinde ülkemizde değişik tarihlerde basılan madeni paralar da var. Kanımca bu madeni paraların üzerinde yazılan değerlerinden çok madenin kendisi para etmektedir. Bunların içinde bir ikisi halen geçerliliğini sürdürmekte.

1970 senesinde basılmış 10cent madeni para bugün aynı değerini muhafaza  etmekte. Hoş artık tek 10cent bugün ne satın alır bilmiyorum ama değerinden fazla bir şey kaybettiğini zannetmemekteyim. Amerika’da senelerdir kullanılan madeni para, bugün bile kullanılmaya devam edilmekte. Kağıt para olarak da  1-2-5-10-20-50 ve 100 dolar banknot  senelerdir kullanılmakta. Ama 2 dolar banknota rastlamanız son derece zordur. Ben 2 dolar kağıt paranın onluk bir serisini Amerika ‘da bir bankadan alıp sakladım.

İngiltere, Avrupa Birliğine entegre olmadan çıkış yaptıklarından hala pound para birimini kullanmaktalar. İngiltere’nin madeni paraları içinde, çok evvelden, yarım cent vardı. O tarihte banka notu olarak en fazla kağıt para 25 pound idi. Alışverişte 25 pound verdiğinizde mağaza müdürü onaylamadan kabul görmezdi. Halk en çok bir, iki veya beş pound kağıt parayı alışverişte kullanırdı. Şimdi artık 50 ve 100 pound da görmeniz mümkün.

Avrupa ülkelerinde yaşayan insanlar eski para birimlerinden olan ellerindeki paraları bankalarda yeni para birimi olan Avro ile değiştirdiler. Ben de elimde bulunan Alman Markı, İtalyan Lireti, İspanya Pezosu, Avusturya Schilling’ini ve Fransız Frank’ını değiştirmedim. Hepsini küçük kasamda tutarım. Hiçbir değeri olmadığını biliyorum ama bir hatıra olarak bir kenarda dursun istiyorum.

Sudan, Mısır, Ethopia, İran, Irak, Suriye, Singapur, Pakistan, Hindistan, Tayland,  Azerbaycan, Özbekistan, Moldova ve Türkmenistan ülkelerinin paralarından örnekleri de kasamda tutmaktayım. İleriki bir tarihte belki bir çerçeve içine kompozisyon şeklinde sergilerim diye düşünmekteyim.

Bu paraların bugün için pek değeri olmadığını bilmekteyim. Her ülkede zaman içinde tedavüldeki paralar değişir, ve enflasyon değerine göre yeni birimlerin miktarları da değişikliğe uğrar. Rusya ise yıllardır aynı para biriminı kullanılmakta. RUBLE. Ancak eski tarihli basılmış ruble geçersiz kılınmış.

Bazı ülkelerin kendi para birimlerinden ziyade Amerikan doları veya Avrupa Birliğinin avrosu daha fazla kabul görmekte. Genelde ekonomileri kırılgan olan ülkelerde, kendi para biriminden ziyade, yabancı para birimine itibar etmek olağan bir davranış olarak kabul edilir. Sadece ekonominin kırılgan olmasının ötesinde, hukuk sistemine toplum güveninin zayıf olduğu ülkelerde, itibar edilen yabancı para birimi, halka ve ekonomiye güven verir.

Bir tarihlerde ülkemden ihraç edilen mallar için verilen teklifte Türk Lirasının kullanıldığını hatırlamaktayım. O tarihte Türk Lirası ekonomiye ve piyasaya güven vermekteydi. Sanayi, tarım ve hayvancılıkta alınan rasyonel olmayan kararlardan ötürü güvenini yitiren Türk Lirasının yerini yabancı para birimi almaya başladı. Bu hukukun ve ekonominin zayıfladığının işareti olarak algılanabilir. İniş ve çıkışların sıklıkla yaşandığı ülkemde, ekonomi değirmeninin taşıma su dönmediğini hatırlatmakta bizlere.

Ülkemde artık satılacak bir değer kalmadığını hepimiz görmekteyiz. Elli yıl önce Amerika’da bir ankesörlü telefona 10cent attığınızda telefon edip uzun zaman konuşabilirdiniz. Bugün yine 10 cent atın, istediğiniz kadar telefonla konuşabilirsiniz. Merkez Bankasına faiz indirtilip, bankalardaki tasarruf mevduatına kur garantisi vermenin faizden sayılmadığı yurdumda, bir inen bir çıkan değerlerle ülke ekonomisine yön verilmesi, Hacivat Karagöz perdesine benzer, izleyenler kahkaha ile güler, diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.
 


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Türkiye ve Arap ülkelerinde
DEPREM : Hangi ülke, ne yardım gönderiyor?
YAS...
YAKIŞMIYOR
İşte Millet İttifakı'nın 9 ana başlıklı Ortak Mutabakat Metni'nin önemli maddeleri

Katar Gate: AP'deki rüşvet skandalında Türkiye bağlantısı
73 YIL SONRA BİR 14 MAYIS DAHA
NATO'nun 31'inci üyesi Finlandiya
Avustralya’dan TikTok’a yasak geldi
Almanya: İş gücü göçünü kolaylaştıran yasa kabineden geçti

AB Meta'yı 1,2 milyar euro para cezasına çarptırdı
55 bin kişiyi işten çıkararak yerine yapay zeka kullanacak
Dünyada gıda fiyatları 12 aydır düşerken; Türkiye'de 31 aydır yükseliyor
Türkiye Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödeyecek
Türkiye’de halk borç batağında! Bankaların alacaklarında dev artış

2023 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda rekor bekleniyor
Rüya...
Kocaman bir aile gibi
Yeni Zelenda: 2009 sonrasında doğanlara sigara yasağı
Avrupa’nın ardından ABD’de maymun çiçeği virüsü alarmı

GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ
KİTAPÇI RÜSTEM, PARİS: EMEKÇİDEN YANA ve FAHRİ KONSOLOS
Değerli Dost Aydınlık Yürek - HASAN MEYZİNOĞLU
“ŞAİR LÂFI”

Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA
GERÇEK FELSEFE
MADDE VE DÜŞÜNCE

2023-2027'de dünya genelinde rekor hava sıcaklıkları görülebilir
Okyanus sıcaklıkları rekor seviyede
BM'den uyarı: Deniz seviyesi rekor hızla yükseliyor
AB'nin enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların payı 2030'a kadar %42,5'e yükseltilecek
'Ekosistemi yeniden dengele': Dingoları ve şeytanları geri döndürme planı

Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu
Yapay Et Şirketi Üretime Hazırlanıyor

Leonardo da Vinci'nin annesi Çerkes bir köle
UÇAN KÜÇÜK ŞIRINGALAR
Kanser hücrelerini öldüren virüs hastalar üzerinde olumlu sonuç verdi
Çin'de havadaki Covid-19'u tespit eden maske geliştirildi
Orta Çağ'da Bir Mühendislik Dehası Cezeri

Modern köle sıralamasında Türkiye zirvede
Türkiye'de temelsiz yargılamalar devam etti
Türkiye’de çocuklar ekmek veya makarna ile besleniyorlar...
Türkiye yine
Birçok ülkede IQ oranları giderek düşüyor

Mezopotamya’nın Ağıtları
KARGALAR, ÖRÜMCEKLER, LEYLEKLER VE DİĞERLERİ
1 MAYIS 1945
ABİDİN DİNO İLE HAYALİ SÖYLEŞİ
56 YIL ÖNCE YAZILDI

MEVSİMLER
HUKUK NEDİR?
GÜVENMEK
Tanrının Arabası
FARELER

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git