Sivas’ta, aralarında bazı siyasi parti temsilcileri, yurt içi ve yurt dışından gelen çok sayıda sivil toplum örgütünün temsilcileriyle olaylarda hayatını kaybedenlerin yakınlarının bulunduğu topluluk, Mevlana Caddesi’ndeki kavşakta toplandı.

Göstericiler, Cumhuriyet Meydanı’na kadar yürüdü. Cumhuriyet Meydanı’nda bir süre bekleyen topluluğun temsilcileri, buradaki saygı duruşunun ardından Atatürk Anıtı’na çelenk bıraktı.

Daha sonra kortej eşliğinde olayların meydana geldiği Madımak Oteli’ne doğru yürüyüşe geçen gruptaki bazı kişiler ile Sivas İl Halk Kütüphanesi önünde bekleyen bir grup arasında gerginlik çıktı. Gerginlik, polisin araya girmesiyle kısa sürede yatıştırıldı.

Karanfillerle otel önünde toplanan göstericiler, olaylarda hayatını kaybedenlerin ismi tek tek okunduktan sonra “yaşıyor” diye bağırdılar. Burada sivil toplum kuruşları adına yapılan açıklamayı okuyan Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Kazım Genç, “Sivas Madımak katliamının yaşandığı 2 Temmuz 1993 ülkemizde, emperyalizme, faşizme ve gericiliğe karşı mücadelede direnenlerin yaşamlarını feda ederek yazdıkları onurlu bir tarihtir” dedi.

Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Selahattin Özel de birlik olmak gerektiğini belirterek, “ 3-5 tane katilin, 3-5 tane caninin yaptığı bu katliamı ne Sünniliğe mal ettik, ne İslam’a mal ettik, ne de inanç sahiplerine mal ettik. Bunu yapanlar belli. Maraş’ta kimlerse Sivas’ta onlar vardı. Bunları artık iyi okuyacağız, iyi göreceğiz. Birlik olacağız.” dedi.

Çeşitli sloganlar eşliğinde yapılan konuşmaların ardından grup üyeleri, otele karanfil atarak polis eşliğinde dağıldı. Anma etkinliği sırasında Atatürk Caddesi’nin de aralarında bulunduğu bazı bölgeler trafiğe kapatıldı. Kent meydanında bulunan Süleyman Çanka Belediye Çarşısı, Aynalı Çarşı ve bazı alışveriş merkezlerinin de kepenklerini kapattıkları görüldü. Olaylarda hayatını kaybedenlerin yakınlarının da katıldığı anma programında güvenlik önlemlerinin alınmasında, Ankara, Yozgat, Çorum, Kayseri, Tokat ve Malatya’dan takviye polis ekiplerinin de görev yaptığı öğrenildi.

KADIKÖY’DE MİTİNG DÜZENLENDİ

İstanbul Kadıköy’de Tıbbiye Caddesi Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi önünde toplanan, çeşitli siyasi parti ve sivil toplum kuruluşu üyesi kalabalık bir grup, ellerinde “Temmuz 1993 Şehitleri” yazılı olayda ölen 37 kişinin resminin bulunduğu pankart ve dövizler ile yürüyerek İskele Meydanı’na geldi.

Burada, tek bir arama noktasından aranarak miting alanına alınan grup, yaşamını yitiren 37 kişi için bir dakika saygı duruşunda bulundu.

‘DİYANET LAĞVEDİLSİN, MADIMAK MÜZE OLSUN’

Mitinge katılanlar adına ortak bir basın açıklaması yapan Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Sekreteri Erdal Yıldırım, “Sivas’ta yakılanların, sadece demokrat, Alevi, ozan değil, aynı zamanda düzenin muhalifleri olduğunu” kaydetti.

Yıldırım, Madımak Otelinde 37 kişiyi yakan zihniyetin bugün de katliamlarına devam ettiklerini öne sürerek, “Diyanet İşleri Başkanlığı lağvedilmeli, Madımak Oteli müze yapılmalıdır” dedi.

Madımak Oteli’nde hayatını kaybeden ozan Nesimi Çimen’in eşi Makbule Çimen de yaptığı konuşmada, “Madımak Oteli kebap dükkanı yapılıyor. Madımak’ı müze yapmak çok mu zor. Burası Türkiye Cumhuriyeti, burası İran olmaz. Türkiye laiktir, laik kalacak” dedi.

Konuşmaların ardından, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği semah ekibi bir gösteri sunarken, bazı ozanlar da şarkılarıyla mitinge katılanlara müzik dinletisi sundu.

Miting nedeniyle Kadıköy İskele Meydanı ve çevresinde geniş güvenlik önlemleri alındı. Miting nedeniyle daha önce saat 13.00’den itibaren trafiğe kapatılacağı bildirilen yolların, saat 16.30’dan itibaren kapatıldığı görüldü. Kapatılan yollar, mitingin ardından trafiğe açıldı.

BURSA’DAKİ ANMADA GERGİNLİK

Bursa’da Setbaşı Caddesi’ndeki Mahvel Çay Bahçesi önünde toplanan yaklaşık 500 kişilik grup, Atatürk Caddesi’ndeki Atatürk Heykeli önüne gelerek karanfiller bırakıp, mum yaktı.

Bu sırada anıtın önün gelen yaklaşık 20 kişilik bir grup, yürüyüşe katılanları protesto etti. Kısa süreli gerginlik yaşanan olayda, grup, araya giren güvenlik güçleri tarafından sakinleştirildi.

Etkinlik, Pir Sultan Abdal Derneği üyelerinin semah gösterisiyle son buldu.

SİVAS KATLİAMI

2 Temmuz 1993’te Sivas’ta Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli’nin kuşatılıp yakılmış ve 37 kişi yakılarak öldürülmüştü.

2 Temmuz günü öğle saatlerinde Paşa ve Meydan camilerinde çıkan gruplar önce etkinliklerin yapıldığı Kültür Merkezi’ne ulaşarak, bir gün önce dikilen anıtı kısmen tahrip etmiş ardından Madımak Oteli önündeki araçları ateşe vermişti.

Madımak Oteli’nin de ateşe verilmesi sonucu otele sığınmış olan aydınlardan, aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen,Muhlis Akarsu, Metin Altıok, Hasret Gültekin,Ozan Türkyılmaz’ın bulunduğu 37 kişi yanarak veya dumandan boğularak yaşamını yitirmişti. Aralarında Aziz Nesin’in de bulunduğu 51 kişi de yanmaktan kendi olanaklarıyla kurtuldu. Başından yaralanan Aziz Nesin’i linç edilmekten araya giren polisler kurtardı. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi‘ne götürüldü.

Akşam saatlerinde valilikçe ilan edilen 2 günlük sokağa çıkma yasağı ile birlikte, güvenlik güçleri şehirde hakimiyet sağlayabildi.

YARGI SÜRECİ

Olaylardan bir gün sonra 35 kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190’a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124’ü tutuklandı, geri kalanlar serbest bırakıldı. Kamuoyunda Sivas Davası olarak bilinen davanın ilk duruşması, Ankara 1 No‘lu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. 26 Aralık 1994’te karara bağlanan dava sonucunda, 22 sanık hakkında 15’er yıl, 3 sanık hakkında 10’ar yıl, 54 sanık hakkında 3’er yıl, 6 sanık hakkında 2’şer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verildi.

Müdahil avukatlar, DGM’nin kararını temyize etti. Yargıtay, katliamın cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu belirterek DGM’nin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No’lu DGM, Yargıtay’ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı.

28 Kasım 1997’de açıklanan kararda 33 sanığa idam cezası verildi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 24 Aralık 1998’de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usül noksanlıkları nedeniyle bozdu. Şubat 1999 tarihinde usül eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000’de 33 sanık DGM’ce yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezasının yürürlükten kaldırılmasıyla idam cezası hükümlülerinin cezaları müebbet hapis cezalarına dönüştürüldü.