Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye’nin zorlu ve uzun bir düzelme sürecine gireceğini, ekonomik büyümenin 2019’da yüzde 1.2’ye gerileyeceğini ve enflasyonun en azından 2020 sonuna kadar tek haneye çekilmesinin mümkün olmayacağını açıkladı. Hollanda merkezli ABN-AMRO bankası ise Türkiye ekonomisinin 2019’da yüzde 3 küçüleceği, dolar / TL kurunun yıl sonunda 8.2, Avro/ TL kurunun 9.4 olacağı ve enflasyonun yüzde 21’i bulacağı öngörüsünde bulundu.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Rating'ten, "Türkiye zorlu ve uzun bir düzeltme sürecinde, ekonomik büyüme 2019’da yüzde 1.2’ye gerileyecek" değerlendirmesi yapıldı. Fitch haziran ayında Türkiye için 2019 büyüme tahminini yüzde 4.7’den 3.6’ya çekmişti.


Fitch, Türkiye hakkında yayımladığı ‘Turkey Faces Lower Growth, Lengthy Forced Adjustment’ adlı raporda bazı makro tahminlerini değiştirdi ve şu değerlendirmelerde bulundu:

Merkez Bankası faiz artırımına gidecek ancak bu, enflasyonu en azından 2020 yılının sonuna kadar tek haneye çekmek için yeterli olmayacak.
Sert dış koşullar ve sıkı iç politika ekonominin kısa vadeli ayarlanmasını destekleyecek. Otoritelerin uzun süreli düşük büyümeye yönelik toleransına dair belirsizlik ve politika tepkilerindeki zamanlamanın daha iyi olmaması piyasa endişelerini artırıyor.

Zorlu koşullar

Türkiye’de Gayri Safi yurtiçi hasıla (GSYH) artışının 2018’de yüzde 3.8, 2019’da yüzde 1.2 olacağını tahmin ediyoruz, bu yılın son 3 çeyreğinde çeyreklik bazda daralma öngörüyoruz. (Temmuz tahmini 2018 için yüzde 4.5, 2019 için yüzde 3.6.)

Dört risk var

Türkiye’de genel hükümet açığı/GSYH oranının bu yıl yüzde 3.2’ye, 2019’da yüzde 3.6’ya yükselmesi; 2020’de ise yüzde 2.9’a ineceğini tahmin ediyoruz.

Ficth, değerlendirmesinde ‘kayda değer’ belirsizliklere de değindi. Fitch’e göre temel senaryoda riskler, yanlış siyasi adımlar, özel sektörün mali stresinin yükselmesi, jeopolitik gerginlikler ve olası sermaye çıkışları.

Ekonomi küçülecek, kur artacak


Rapordan öne çıkan diğer başlıklar şöyle:

-    Kur krizi, sorunların uzun süredir birikmesiyle oluştu ve ABD ile diplomatik sorun tetikleyici oldu.

-    Reel sektör doğrudan ateş hattında ve kriz bankacılık sektörüne sıçrayacak. Döviz likiditesi daha önemli hale gelecek.

-    Hükümet bankaları ve reel sektörü desteklemek zorunda kalacak ve bu da bütçe açığını 2019’da yüzde 4’e yükseltecek

-    Enflasyon yüzde 18, cari açığın milli gelire oranı yüzde 6.5’i buldu. Ekonominin aşırı ısınmasıyla tam bir fırtına başladı.

-    Erdoğan’ın başkan seçilmesiyle Merkez Bankası’nın bağımsızlığı daha da azaldı. Kontrol ve denge mekanizmaları büyük oranda ortadan kalktı. Başkan medya, yargı ve bürokrasiyi kontrol ediyor.

-     ABD, Türk tahvillerinin yüzde 30’dan fazlasını elinde bulunduruyor ve bu alanda yabancılar arasında birinci sırada. ABD ile sorunların çözülmemesi durumu kötüleştiriyor.

-    Tasarruf düşük

-    10 yıldır ucuz dövizle sürdürülen kredi büyümesi, inşaat gibi üretken olmayan yatırımlarda kullanıldı. Tasarruflar düşük, tüketim yüksek seyretti. Bunlar da cari açığı büyüttü. Ekonominin sıcak paraya bağımlılığı arttı, cari açığın yaklaşık yüzde 75’i sıcak parayla finanse edildi. Tüm bunlar krizin temel nedenlerini oluşturdu.

-    Gelişmekte olan piyasalardaki sorunlar, ABD ile Çin arasındaki ticaret gerilimi, Fed’in faiz artışları ve güçlü ABD ekonomisiyle birlikte doların da güçlenmesi gibi gelişmeler de Türkiye’yi olumsuz etkiliyor.

-    Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler daha da kötüye gidecek. Rahip Brunson, S-400, YPG, F-35, Rusya ile ilişkiler ve Halkbank davası gibi başlıklarda ilişkiler daha da girilebilir ve Adana’daki İncirlik Üssü’nün kapatılması gündeme gelebilir

-    Merkez Bankası’ndan enflasyondaki artışa paralel olarak ihtiyatlı faiz artışı gelebilir ancak bu artış TL’deki değer kaybını engelleyecek ve yatırımları tatmin edecek düzeyde olmaz.

-    Türkiye, IMF’nin kapısını çalmadan önce tüm diğer seçeneklere başvuracak. IMF’nin kapısını çalması durumunda ABD’nin veto etme olasılığı var.

Fransız Bankası Societe Generale'den 2019 tahmini: TL'de kayıp sürecek

Societe Generale'nin kur stratejistlerine göre, gelişmekte olan piyasa para birimlerinin gelecek yıl da değer kaybetmeleri için alan var.

Dünya'nın aktardığı habere göre; Türk Lirası, Güney Afrika Randı ve Brezilya Reali için aşağı yönlü beklentisi olan Societe Generale, Rus Rublesi, Meksika Pesosu ve Kolombiya Pesosu'nun ise değer kazanacağını öngörüyor.

Societe Generale stratejistleri Çin Yuanı'nın ABD doları karşısında zayıflamasını, USD/CNY paritesinin 7.0 seviyesinin üzerine çıkmasını 2019'da olası senaryo olarak görüyorlar.

Döviz açığı  216 milyar dolar

Finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyon açığı haziranda mayıs dönemine göre 1.26 milyar dolar azalışla 215.9 milyar dolar oldu. Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan geçici verilere göre, 2003=100 bazlı reel efektif döviz kuru endeksi, tüketici fiyat endeksi bazında ağustosta bir önceki aya kıyasla 11.04 puan azalarak 64.82’ye geriledi.