A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri Ekitap Radyo

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

EFLATUN

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 20 Ağustos 2023 12:04:18

Çocukluğumda, Kurtuluş’ta oturduğumuz mahallenin bizden büyük delikanlıları vardı. Onlara saygı gösterirdik. İsimleri hala belleğimde. Ertan Gönen, Eflatun, Fahrettin, Korkut, Şahin, ve Doğan. Hepsi de, Ankara’da, Tıp eğitimi alarak çok değerli insanlar oldu. Bunların içinde Fahrettin, atletizm dalında 400 metre engelli rekorunu kırarak Avrupa'da madalya alan ilk Türk atleti oldu. Ertan ve Korkut, tıp fakültesi öğrenciliği yanında futbol oynayıp Hacettepe takımının önemli isimleri idi oldular.

Mahallemizin ağabeylerinin içinden Dr. Eflatun’u unutmam mümkün değildir. Eflatun ismi bana hep tarihten gelen bir karakteri çağrıştırır. Biz kendisine Eflatun deriz ama dünya onu Platon olarak tanır. Platon’un, MÖ 427 ile 347 arasında yaşadığı söylenir. Gerçek adı Aristokles olan Eflatun'un vücudu atletik yapıda ve omuzları geniş olduğundan, Yunanca'da geniş omuzlu insanlara takılan "PLATON"  lakabı uygun görülmüş.



Platon, Sokrat’ın talebesi olarak, yaşadığı süre içinde, kendi felsefesini topluma aktarmaya çalışan değerli bir düşünürdü. Biz onun yaşadığı çağı, antik Yunan çağı olarak biliriz. Hiç kuşku yoktur ki Platon’un dönemi ve sonrası, felsefe  doruk noktaya erişilmiştir.

Platon aynı zamanda Atina'daki "Akademi"  adlı felsefe okulunun kurucusudur. Bu Akademi'den yetişen diğer önemli düşünürlerden biri de Aristo'ydu. Hatta Hristiyanlık ve İslam dinlerinin Platon’un felsefesinden çok etkilendiği söylenir. O dönemde Atina, Halk Meclisi tarafından yönetiliyordu. Mecliste insanların ortaya çıkıp boş konuşmalarını, Platon sevmediği için, hep karşı çıkmaktaydı. Platon'un döneminde Atina, Peloponnes Savaşları sonucunda yenilmiş, Sparta'nın koruması altında, aristokrat bir yönetim ile idare edilmeye başlanmıştı.

Bu aslında Platon'un istediğine tam olarak uymasa da, Atina Halk Meclisi'nin değişmesini desteklemiş, fakat gelen yönetim tarafından hocası Sokrat'ın öldürülmesine karşı çıkmıştır. Platon ideal bir devlet mekanizmasını planlamış, fakat bunun yalnızca teoride kalması kendisini çok üzmüştür.

Platon, Syrakus’lu dostu Dion ile idari felsefe konusunda iyi anlaşırken, Dion, Syrakus'ta hükümdar olur. Ancak dostluk ile hükümdarlık uyumsuzdur ve Platon Atina’ya dönerken yolda Aigina’da esir düşer. Onu tanıyan bir filozof esaret ücretini ödeyerek Platon'u kurtarır. Atina'ya döndüğünde, toplumdaki insanların tamamının mutlu olacağı bir 'NOMOİ' yani yasalar yapıtının temelini atmaya başlar.

Platon’un felsefesinin ana temelinin beş ana unsuru bulunur. Bunların ilki 'BİLGİ'dir. Sonra 'İDEALLER' gelir. Bunları takip eden üçüncü öğe, ruhun ölümsüzlüğüdür. Bunun ardından evrenin oluşumu gelir, bu da "Cosmogonie" ile açıklanır. Sonuncusu ise 'Devlet'tir. Eflatun, Sokrat’tan edindiği öğretilerle mutlu bir yaşamın insan için yetkin bir hayat olduğuna inanır. Yetkin bir yaşam, ancak erdemli bir hayatla mümkündür, der Platon. Bu nedenle 'AHLAK' vazgeçilmez bir kavramdır.

Ayrıca Platon'un 'MAĞARA alegorisi' de önemlidir. Burada idealar arasında hiyerarşik bir yapı görürsünüz. Yapının üstünde 'İyilik' ideası, ve bunun temsilcisi güneş bulunur. Platon, duygularının esiri olmadan, düşünerek gerçeğin doğasını bulmaya çalışır. Bunu 'Platon Mağarası' ile tanımlar. Bu, hayali bir mağarada zincirlenmiş insanların duvara bakarak gerçek yerine arkalarında yanan ateşin oluşturduğu gölgelere baktıklarını anlatır. Bir kişi zincirlerini kırarsa, arkasına dönüp ateşe bakarak gerçeği görebilir.

Platon’un birçok şehir krallığını gözlemlediği, neyin doğru neyin yanlış olduğunu tefrik ederek, insanın mutluluğunu temel öge olarak alan bir felsefenin sahibi olduğunu anlarız.

Platona göre demokrasinin temel prensibi, halkın egemenliğidir. Ama milletin kendini yönetecekleri iyi seçebilmesi için yetişkin ve iyi eğitim görmüş olması şarttır, der Platon. Halk övülmeyi sever. Onun için güzel sözlü demagoglar, kötü de olsalar, başa geçebilirler. Oy toplamasını bilen herkes, devleti idare edebileceklerini düşünür. Aslında demokrasi, bir eğitim işidir. Eğitimsiz kitlelerle demokrasi uygulamasına geçilmeye çalışılırsa, o ‘OLİGARŞİ’ olur. Devam etmekte ısrar edilirse, sayısız demagoglar diktatörlere dönüşebilirler, diye ikaz eder Platon, her seferinde ve her eserinde.

İnsan yaşamında en önemli konunun, İNSAN ONURU olduğuna inanırım. Onur ise AHLAK ile tanımlanır. İyi ahlaklı insanlarda olmazsa olmaz, birkaç unsur vardır. Ahlaklı insan yalan söylemez, haram yemez, iftira atmaz, kul hakkına saygı gösterir, bilim ve irfana sahip çıkar, velhasıl onurlu bir insandır. Ahlaklı insan, din kitabımızda da Bakara suresi 129, 151, 172, 232; Al-i İmran suresi 77, 164; Nisâ suresi 49; Enfâl suresi 53; Tevbe suresi 103; Kehf suresi 19, 74; Nur suresi 21, 28, 30 ayetlerinde öğütlenen değerlere uyar. Hatta aksi davranışta derin azapların var olduğunu söyler bu ayetlerde.

Eflatun yaşasaydı bu yıllarda, birçok teorisinin ne kadar doğruyu yansıttığını örneklerle kanıtlar, sayısız demagogların diktatöre dönüştüğünü ispatlamış olurdu diye bir sözüm geldi söyledim, hem nalına hem mıhına.

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Barınma Krizi Değil, Sınıf Savaşı, Türkiye’de Konut, Kira ve Kentsel Dönüşüm Üzerinden Yürütülen Sessiz Tasfiye
Karadeniz Alarm Veriyor, İHA Olayları, Tanker Patlamaları ve Sessizce Derinleşen Bir Güvenlik Krizi
Kahramanmaraş’ta Polis Tatbikatı ve Toplumsal Çatışmanın Anatomisi
Coca-Cola’nın “Pair Bottle” Deneyi Kapitalizmin İnsan İlişkilerine Müdahalesi
Türkiye’de Bahis Depremi, Peki Diğer Spor Dalları Gerçekten Güvende mi?

Narva’da Sessiz İhlal, Rus Sınır Muhafızları Estonya Toprağında, Dünya Yine Seyirci
Avustralya'dan Bondi Plajı saldırısı sonrası silah yasalarını sertleştirme hamlesi
Trump 2.0'ın Gölgesinde Diplomasi
Sadece İsimde Ateşkes: Gazze'nin Uzun Süren Araf Dönemi
Çin Japonya'yı Test Ediyor ve Amerikan Kararlılığının Sınırları…

Türkiye’de konkordato alarmı: 2025’te başvurular tarihi zirveye gidiyor
Dijital Yuan Etki Aracı Olarak: Güneydoğu Asya'nın Para Egemenliği ve Stratejik Özerkliği
ABD-Avustralya Kritik Mineraller Anlaşması Pasifik Tedarik Zincirlerinin Geleceğini Nasıl Yeniden Şekillendiriyor?
Kalkınma Hakkında Yanlış Bildiğiniz Şaşırtıcı Gerçek
Avustralya - Çin İlişkileri: Avustralya'da Kavga

Avrupa’da en fazla Türk’ün yaşadığı ülkeler hangileri?
"En ciddiyetsiz nesil": Z kuşağı neden kasten gülünç olmayı seçiyor?
Güney Karolina'nın Unutulmuş Osmanlıları: Sumter Türklerinin Şaşırtıcı Gerçeği
Köpek ve insanların bazı duyguları aynı genetik kökene sahip
Motokuryelerin Sessiz Çığlığı: Sokağın Gölgesinden Yükselen Sınıf Mücadelesi

Osmanlı İmparatorluğu'nda Kahvehaneler: Bir Sosyo-Politik Etki
Osman Hamdi Bey’i bilmeyen varsa bile herhalde Kaplumbağa Terbiyecisi’ni bilmeyen yoktur ya “Mihrap” tablosu...
JAK İHMALYAN'DAN: “RESİM ANLAYIŞIM”
Jak İhmalyan sergisi İstanbul'da
MADELEİNE RİFFAUD, 1924-2024

Einstein'ın hayran kaldığı filozof: Spinoza'nın aklınızı başınızdan alacak radikal fikri
Adalet Kavramına Filozofların Gözünden Bir Yolculuk
KE.KE.ME. (KKM)
Yapay Zeka Felsefesi
Tutunarak kalmak mı? Bulanmadan donmadan akmak mı?

Yeryüzünü fırına çeviren atmosfer olayı: Isı kubbesi
Dünyanın hareket halindeki en eski buzdağlarından biri yaban hayatı cenneti ile çarpışabilir
Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.

Avustralyalı teorik fizikçiler: 'Paradoks olmadan zaman yolculuğu yapmak mümkün'
Axiom Raporu: Siber Güvenlik ve Çin-ABD İlişkilerine Etkisi
WhoFi: Wi-Fi sinyaliyle kimlik tespiti dönemi başlıyor.
500 yıllık Da Vinci çizimi sessiz drone teknolojisine ilham verdi.
Çin, HDMI ve DisplayPort alternatifini piyasaya sürdü.

Bilim insanları beynin beş farklı yaşam evresinden geçtiğini açıkladı: Kritik dönüm noktaları 9, 32, 66 ve 83 yaş…
Amerika kıtasında 'olmaması gereken' yeni bir insan türü keşfedildi: Checua nedir? Türkler ile bağlantıları var mı?
NASA'nın en kuvvetli teleskobu, evrendeki beklenmedik gelişmeyi ortaya koydu.
İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.

Türkiye’de üniversite mezunlarının geliri Avrupa’nın en düşük seviyesinde…
Gerçek işsizlik yüzde 29,6!
Türkiye’de tek kişilik
UNICEF raporunda Türkiye'deki çocuklar son sıralarda
AP'den Türkiye'ye sert mesaj: Kriterler müzakere edilemez

Hasidut ve Marxizm, Kutsalın Diyalektiği
Uzayda Yeni Sömürü Alanı: Yörüngesel Yakıt İstasyonları, Uzay Ekonomisi ve Türkiye’nin Küresel Uzay Kapitalizmine Eklemlenmesi
Yıldızlara Bakanlar ve Adaleti Seçenler: Sâbiî Kozmolojiye Karşı Yahudi Etik Devrimi
Mişka Yaponçik Yahudi Mafya Babası
Tankların dili, halkların sessizliği… Tarihi toprak yalanı ve savaşın meşrulaştırılması

UTANMA
Boydan Kısa
TEZKERE
Hangisi Yaşken Eğilir
Büyük Konuşmak

Paranın, Lidya Sikkesinden Dijital Cüzdanlara Uzanan 5000 Yıllık Hikayesi
Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git