İç güvenlik paketi olarak hazırlanan torba yasada tartışılacak düzenlemeler var. Yeni ‘iç güvenlik paketi’yle vatandaşlığı evlilikle kazanma şartı daraltılıyor. Türk vatandaşıyla evlenen bir yabancı, milli güvenlik ve kamu düzeninin yanı sıra ‘genel ahlak’ bakımından engel teşkil edecek hali bulunmazsa Türk vatandaşlığını kazanabilecek.

Hükümet, toplumsal gösteriler ve sokak eylemleri üzerine ‘İç Güvenlik Paketi’ olarak hazırladığı tasarıyı, 19 ayrı kanunda köklü değişiklikler yapan torba bir düzenleme olarak dün Meclis’e sundu.

Hürriyet’ten Bülent Sarıoğlu’nun haberine göre tasarı şu yenilikleri getiriyor:


Yabancı gelin şartı

Vatandaşlığı evlililikle kazanma şartı daraltılıyor. Türk vatandaşıyla evlenen bir yabancı, milli güvenlik ve kamu düzeninin yanı sıra ‘genel ahlak’ bakımından engel teşkil edecek hali bulunmazsa Türk vatandaşlığını kazanabilecek.

Üst arama kolaylaştı

Torba düzenlemeyle Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndaki kadroları da generaller dışında sivil otoriteye bağlıyor. Tasarıya göre vatandaşların üzerinin ve araçlarının aranması kolaylaştırılacak. Vali veya kaymakamın görevlendireceği bir emniyet amirinin sözlü emriyle kişinin üstü, eşyaları ve aracı aranabilecek. Bu uygulama 24 saat içinde hâkimin onayına sunulacak. Polisin yakalama yetkisine, ‘Eylemin veya durumun niteliğine göre’, ‘Koruma altına alma’ ve ‘Uzaklaştırma’ da ekleniyor. Gözaltına alınabilecek şüpheliler arasına ‘Kendisinin veya başkalarının can güvenliğini tehlikeye düşürenler’ de katılacak.

Hâkim önüne çıkma 4 gün

Polis ve jandarmanın gözaltı yetkisi de genişletiliyor. Toplantı ve gösterinin yasadışı hale dönüşmesi durumunda güvenlik amiri, 24 saate kadar, şiddet olaylarının yaygınlaşması halinde 48 saate kadar gözaltı kararı verebilecek. Ancak toplu işlenen suçlarda kişiyi hâkimin karşısına çıkarma şartı 4 gün içinde yerine getirilebilecek.

48 saat dinleme yetkisi

Emniyet yetkilileri gecikmesinde sakınca bulunan hallerde dinlemeleri hâkim kararı olmadan 48 saat boyunca yapabilecek. Mevcut yasada bu sınır 24 saat. 48 saat sonra bu konuda görevli hâkim de sadece Ankara’daki ağır ceza mahkemesi üyesi olacak.

Zarar eylemciye ödetilecek

Kanuna ‘Rücu’ maddesi ekleniyor. Toplumsal olaylarda kamu mallarına verilen zararlar ile kişiler ve şirketlerin zararının devletçe karşılanması halinde Maliye, ödediği parayı ceza alan eylemcilerden tahsil yoluna gidecek.

Belediye TOMA’ya su vermezse

Vali, kamu düzenini sağlamak amacıyla mahalli idareler dahil bütün kamu kurumlarından itfaiye, ambulans, çekici, iş makinesi ve diğer araç ve gereçlerin sağlanmasını isteyebilecek. Emir yerine getirilmezse bu ihtiyaçları polis ve jandarma kurumlardan zorla alacak. Valinin talebinin geciktirilmesi sebebiyle oluşan kamu zararı ile vatandaşlar ve şirketlerin zararı devlet tarafından karşılanacak ve sorumlu kamu görevlisinden tazmin edilecek. Bazı eylemlerde belediyelerin TOMA’ya su vermemesi gibi dirençlere karşı yasaya bu kesin hükümler ekleniyor. Vali, kolluk amir ve memurlarına suçun aydınlatılması ve suç faillerinin bulunması için acele tedbirlerin alınması konusunda doğrudan emirler verebilecek.

Emniyet sil baştan

Emniyet; eğitim, tayin, terfi, görevden alma ve yükselme yöntemleri açısından yeni baştan yapılandırılıyor. İçişleri Bakanlığı, her rütbe ve meslek derecesi karşısında gösterilen görev unvanları arasında personelin görev yerini istediği gibi değiştirebilecek. En kıdemli personelin terfi etmesi kuralı değiştiriliyor. Bunun yerine yöneticiler, ‘liyakat’ değerlendirmesi yapacak. Daha önce meslekten çıkarılmasına karar verildiği halde zamanaşımına uğradığı için cezaları kaldırılanlar emekliye sevk edilecek. Polis Akademisi ile polis meslek yüksek okulları ve eğitim merkezleri yeniden yapılandırılacak. Buradaki mevcut yöneticilerin görevleri sona erecek.

Jandarmada ikili yapı

Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda askeri nitelikteki görevlerle askeri olmayanlar ayrı değerlendirilecek. General-amiral düzeyindeki personel İçişleri Bakanlığı’na bağlanacak. Üçlü kararnameyle atanan generaller dışında daire başkanları ile il ve ilçe jandarma komutanlarını atama yetkisi İçişleri Bakanı’nda olacak. Jandarma sorumluluk alanı, büyükşehire katılan kırsal bölgeleri karşılamak için ‘Belediye sınırları içinde olmakla birlikte hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler’ olarak genişletiliyor. Jandarma ve Sahil Güvenlik’te general-amiral rütbesinde olmayan daire başkanları ile il ve ilçe jandarma komutanlarının atanmaları İçişleri Bakanı’nca yapılacak.

Molotofa karşı silah yetkisi

Polisin basınçlı su kullanma yetkisi ‘boyalı su’ ile genişletilecek. Polis, patlayıcı, yanıcı, yakıcı, boğucu silah kullananlara karşı ‘Saldırıyı etkisiz kılacak ölçüde’ silah kullanma yetkisini molotof kullanmaya teşebbüs edenler için de kullanabilecek.  Toplantı ve gösterilerde yasak olan ateşli silahlar arasına ‘havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar’ da eklendi. Ayrıca ‘demir bilye ve sapan’ gösterilerde kanuna aykırı araçlar arasına alındı. Bu silah ve araçlarla gösterilere katılanlar 2.5 yıldan 4 yıla kadar, yasadışı örgüt ve topluluklara ait amblem ve işaret taşıyarak veya bu işaret ve amblemleri üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyerek katılanlar ile suç niteliğindeki afiş, pankart taşıyanlar, 6 aydan 3 yıla kadar hapisle yargılanacak. Terör örgütünün propagandasına dönüştürülen gösterilerde, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzünü kapatanlar 3 yıldan 5 yıla kadar hapisle yargılanacak.