İşçilerin Tarihi
1970 e vardığımızda sendikal hareket ve iktidar arasındaki manzara şöyleydi: Birkaç yıldan beri Türk-İş (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) konfederal (üst) yönetimi, patronlar ve Süleyman Demirel in yönetimindeki AP (Adalet Partisi) hükümeti, 1967 de kurulduğundan beri gittikçe güçlenen ve etkisi Marmara Denizinin eteklerinin çok ötesine yayılan DİSK...
Söz / Sözün Özü
Sözleşmek. Konuşmak. Söyleşmek. Yazmak. Yayınlamak : Tarihe, kendi tarihimize bir iz bırakmak. Bir katkıda bulunmak. Ana, baba, hala, teyze, amca, dayı, nene, dede ve benzeri büyüklerimizle söyleşiler yapmak : -Sözün gösterilmesi- için onları söyleşi yaparken kamerayla ölümsüzleştirmek. Evet Sözlü Tarihi canlandırmak. Sözlü Tarih?in olanaklarından en iyi biçimde yararlanmak mümkün.
İşçi Sınıfı
Var mı(ydı)? Yok mu(ydu)? Uzun çok uzun yıllar tartışması yapıldı: Osmanlı İmparatorluğu?nda ve hemen sonrasında Türkiye Cumhuriyeti de işçi sınıfı var mıydı? Yok muydu? İşçi Hareketi Tarihi konusuna 1960?ların ortasından beri merak, hem de ne merak, sardığım için o tarihten beri bu konu beni de birinci derecede ilgilendirdi.
Değerler Rabbi
İnsan doğayla ayrımını algıladığı andan itibaren algısıyla algıladığı arasında bir bağın olduğunu sezer. İlk elden duyusal bilinç düzeyinde de olsa bunun nedenlerini, gördüklerinin gerisinde neyin var olduğunun arayışına da başlamış olur. Algının kendisi bir üçlemenin birliğidir: algılanan, algılayan ve algı. Algı, şiddeti ve biçimi ne...
Eski bir yanardağı Aborijin hikayesi
Uzun zaman önce, Avustralya?nın güneydoğusuna dört dev yaratık gelmiş. Üçü, kıtanın diğer bölgelerine yürüyüp gitmiş ancak biri yere çömelmiş. Vücudu, Budj Bim adındaki bir yanardağa, dişleri ise yanardağın lavlarına dönüşmüş. Günümüzde bilim insanları, bölgedeki Aborjin Gunditjmara halkı tarafından anlatılan bu masalın aslında geçmişe dayanan bazı temelleri olabileceğini düşünüyor.
Kötülüğün Sıradanlığı
Okullardaki tarih kitaplarının içeriğini hatırlayın; eğitim süreci içinde size öğretilen tarih sanat tarihi ya da bilim tarihi değil, ağırlıklı olarak savaş tarihidir. İnsanlık tarihi gerçekten de büyük savaşlar ve katliamlarla doludur. İnsanlığın tuttuğu kayıtların atılım yapması dolayısıyla yirminci yüzyıl içinde yer alan bu korkunç şiddet olaylarına daha detaylı olarak tanıklık etmekteyiz.
KAOTİKA
-En parlak yıldızlar en büyük kaostan doğar- (Nietzsche.) Evrende var olan her şey olduğu haliyle kendini ortaya koyuş biçimi olarak bir ifadedir, bu haliyle kendinde nasılsa öyledir. İnsan dışındaki her varlık verili haliyle zorunlu-doğal yasalılığın hükmü altındadır. Görünüşler her ne kadar değişiyor olsa da yasalılık değişmeden kalır.
Türk ulusunu Araplaştırma projesi
Amerikalı ünlü siyaset bilimci Samuel P. Huntington 1996 da yayınlanan kötü şöhretli kitabı -Uygarlıklar Çatışması: Dünya Düzeninin Yeniden-İnşası-nda dünyayı şu dokuz uygarlık kümesi arasında paylaştırır: Batı, Latin Amerika, Afrika, İslami, Çini (Sinic), Hindu, Ortodoks, Budist ve Japon. Huntington a göre dört ülke ise, son tahlilde bu kümelerden birinde yer...
Güney Afrika daki mağarada 170.000 yıllık küllerde bulunan kömürleşmiş parçalar, şimdiye kadar bilinen en eski pişirilmiş kök sebzeleri çıktı. Bulgular, gerçek -paleo diyetin- modern patateslere benzer şekilde karbonhidrat bakımından zengin birçok kavrulmuş sebzeyi içerdiğini gösteriyor. Araştırma lideri Lyn Wadley, Bence insanlar karbonhidratlar ve proteinlerin bir...
17 Aralık sabahı Baltık coğrafyasında alarm zilleri bir kez daha çaldı. Rusya’ya bağlı üç sınır muhafızının, Estonya topraklarına izinsiz şekilde girdiği ortaya çıktı. Olay, Narva Nehri’nin Peipus Gölü’yle birleştiği noktada, iki ülke arasındaki fiili sınır hattında yaşandı. Yaklaşık 20 dakika boyunca Estonya toprağında kalan Rus personelinin daha sonra geri dönmesi, ihlalin ciddiyetini azaltmıyor, aksine, “yoklama” niteliği taşıyan bir güç gösterisi ihtimalini güçlendiriyor. ...Devamı.»
Açıklama, yetkililerin saldırganlardan baba olanın altı silahı yasal yollarla edindiğini duyurmasının ardından geldi. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Sidney’in Bondi Beach bölgesinde Hanuka kutlamasını hedef alan ve en az 15 kişinin hayatını kaybettiği toplu silahlı saldırının ardından, ülke genelinde daha sert silah yasaları önerdi. ...Devamı.»
Uluslararası ilişkilerin mimarisi, onlarca yıldır kusurlu ve çoğu zaman adaletsiz olsa da, birkaç öngörülebilir temele dayanıyordu: çok taraflı ittifaklar, paylaşılan demokratik değerler ve kurallara dayalı bir sisteme inanç. Trump'ın ilk başkanlığı bir sapma değil, bir stres testiydi. Yapısal zayıflıkları açığa çıkardı ve işlemsel milliyetçilik doktrininin rehberliğindeki tek başına güçlü bir ulusun yetmiş yıllık diplomatik geleneği nasıl altüst edebileceğini gösterdi. ...Devamı.»
Ateşkes tuhaf bir şey olabilir. Genel olarak, tarafların bir süreliğine kendilerini frenledikleri, güçlerine emir verdikleri ve komuta ettikleri kişileri sapmaktan alıkoydukları varsayılır. Ancak sapmalar olur, ihlaller kaçınılmazdır. Bazıları yeterince gerçektir: saçma yanlış anlamalar, öfkeli kafa karışıklığı, karşı tarafın anlaşmayı bozduğu korkusu. Hata payı ve bir miktar ölüm ve yaralanmaya izin verilir. ...Devamı.»
Çin, Başbakan Sanae Takaichi'nin, Japonya'nın bir Tayvan krizi durumunda Öz Savunma Kuvvetleri'ni konuşlandırabileceği yönündeki önerisine alışılmadık bir şiddetle karşılık verdi. Diplomatik tehditler, ekonomik baskı ve askeri baskıyı koordineli bir sindirme kampanyasında bir araya getirdi. Söz konusu olan yalnızca Japonya'nın duruşu değil, aynı zamanda daha geniş bölgesel dengedir. Zira Pekin, Amerikan kararlılığının Asya'nın güvenlik mimarisini yeniden şekillendirmek için bir fırsat yaratıp yaratmadığını sınamaktadır. Washington için artık riskler apaçık ortada: Ya ittifaklarının güvenilirliğini yeniden teyit edecek ya da caydırıcılığın gerçek zamanlı olarak çöküşünü izleme riskini alacak. ...Devamı.»
Türkiye, uzun süredir görmezden gelinen bir gerçeğin tam ortasında duruyor. Ülkenin bel kemiği olan emekliler, artık sessiz çoğunluk değil, ayaklanmaya hazır, örgütlü bir toplumsal güç haline geliyor. Nazım Hikmet Kültür Sanat Evi'nde düzenlenen Türkiye İşçi Partisi’nin 1. Emekli Kurultayı, sıradan bir toplantı değil, bu ülkenin en çok sömürülen, en çok yoksullaştırılan sınıfının ayağa kalkış manifestosu oldu. ...Devamı.»
Türkiye İşçi Partisi Kadıköy’ün kısa ama çarpıcı çıkışı—“Bütçenin sadece %1,5’i ile tüm çocuklara ücretsiz ve sağlıklı bir öğün verilebilir”—yalnızca bir sosyal politika önerisi değil, aynı zamanda Türkiye’de ve dünyada derinleşen sınıf uçurumuna, yoksullaşmaya ve gıda adaletsizliğine yöneltilmiş politik bir soruşturmanın kapısını aralıyor. Bir öğünlük kamusal beslenmenin maliyeti hesaplanabilir, fakat bu talebin işaret ettiği şey, bundan çok daha büyük, kamusal kaynakların kimler için, kimlerin pahasına kullanıldığıdır. ...Devamı.»
Güney Çin Denizi'ndeki gerginlik, son on yılın en tehlikeli aşamasına girdi. Güney Çin Denizi'ndeki gerilimler, on yılın en tehlikeli aşamasına bir kez daha girdi. Çin ile Filipinler arasında su topu kazaları, lazer saldırıları ve hatta gemi çarpışmaları, 2023'ün başından bu yana neredeyse her ay meydana geliyor. Bu olayların ardında açık bir örüntü yatıyor: Pekin, gelişigüzel hareket etmiyor, aksine "salam kesme" olarak bilinen kademeli bir strateji izliyor ve tüm stratejik dinamikler Çin lehine değişene kadar bölgesel gerçekliği kademeli olarak değiştiriyor. ...Devamı.»
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman yine iş başında. Başka bir ülkenin kurulmasına aracılık etmek için dalkavukluk ediyor, kur yapıyor ve sırıtıyor, el yağlıyor ve anlaşmalar yapıyor. Ev sahibine, bu sefer ABD Başkanı Donald Trump'a coşkulu ve pohpohlayıcı bir şekilde, 18 Kasım'da konuk ileri gelenlere nadiren sunulan bir devlet karşılamasıyla karşılandı: savaş uçaklarının kırmızı halıda gösterimi, atlı bir şeref kıtası ve Doğu Odası'nda bir ziyafet. Ayrıca, Suudi Arabistan'ı "önemli NATO dışı müttefik" statüsüne yükselten bir savunma anlaşmasının parçası olarak, çok aranan F-35 savaş uçakları da kendisine vaat edildi . ...Devamı.»
Kamuoyu hızla, hatta çoğu zaman insanların beklediğinden daha hızlı değişiyor. Birçok okuyucu görüşlerini bağımsız olarak oluşturduklarına inanıyor, ancak hangi başlığa tıklayacağından güvendikleri kaynaklara kadar her seçim, küresel olayları nasıl anladıklarını şekillendiriyor. İkinci cümlenin ortalarında, gayaone.com gibi güvenilir platformlar bu seçimleri bilinçli bir şekilde yapmanıza yardımcı oluyor. Bilgilerinizin kalitesini kontrol ettiğinizde, net düşünme ve dengeli kararlar alma yeteneğinizi korursunuz. ...Devamı.»
İnsan ticareti sınır tanımayan bir suçtur. İnsan ticareti ve köleliğin esas olarak Güney Yarımküre'de var olan bir sorun olduğu yönündeki küresel algıya rağmen. İnsan ticareti sınır tanımayan bir suçtur. İnsan ticareti ve köleliğin öncelikle küresel güneyde var olan bir sorun olduğu yönündeki küresel algıya rağmen, UNODC insan ticaretinin dünyanın her bölgesinde gerçekleştiğini bildirmektedir (UNODC, 2016). Bu küreselleşmiş olgu yüzyıllardır var olmuş olabilir, ancak çözümler ve müdahaleler çok az ve aralıklı olmuştur. ...Devamı.»
İçişleri Bakanı Yerlikaya, TBMM bütçe görüşmelerinde bakanlığının 2025 yılı ilk 10 aylık faaliyet raporunu sundu. Yerlikaya, kadın cinayetlerinde bir önceki yıla göre yüzde 25,2 oranında (73 daha az) bir azalma kaydedildiğini ve 217 kadının hayatını kaybettiğini açıkladı. Terör, organize suçlar ve siber suçlarla mücadelede kapsamlı operasyonların yürütüldüğünü belirten Bakan, suç örgütlerinden elde edilen yaklaşık 76 milyar TL değerindeki mal varlığına el konulduğu… İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, bakanlığının 2025 yılı bütçe sunumu sırasında, güvenlik ve suçla mücadeledeki son gelişmelere ilişkin çarpıcı verileri paylaştı. ...Devamı.»
Eylül ayının başından bu yana Trump yönetimi, Venezuela ve muhtemelen Kolombiya sularından kaynaklanan uluslararası sulardaki tekneleri vurmakla meşgul. Ölümcül suçları ise, iddiaya göre Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüketicilere yönelik uyuşturucu kargosu taşımaktı. 2 Eylül'deki ilk saldırıdan birkaç gün sonra, Başkan Donald Trump, Kongre'ye gönderdiği Savaş Yetkileri Kararı bildirisinde, eylemin "bölgedeki bazı devletlerin, kendi topraklarından kaynaklanan Amerika Birleşik Devletleri şahıslarına ve çıkarlarına yönelik devam eden tehdidi ele alma konusundaki yetersizlikleri veya isteksizlikleri" nedeniyle "meşru müdafaa" amaçlı olduğunu belirtti . ...Devamı.»
Sınıflarda, ebedi barış, koşulsuz dayanışma ve hepimizi birleştirdiği iddia edilen evrensel insan bağları gibi asil fikirlerle beslenen küresel vatandaşlar olmak üzere eğitiliyoruz. Sınıfta, asil fikirlerle beslenen küresel vatandaşlar olmak üzere eğitiliyoruz: Ebedi barış, koşulsuz dayanışma ve hepimizi birleştirdiği iddia edilen evrensel insan bağları gibi. Ancak gerçek dünya bizi acı bir paradoksla karşı karşıya bırakıyor: televizyon ekranlarındaki silahlı çatışmaların vahşeti, korkunun dayattığı göç politikaları ve dijital medya aracılığıyla yayılan etnik ve dini nefret söylemleri. ...Devamı.»
Afrika Boynuzu, rahatsız edici bir kavşakta bulunuyor. Olağanüstü stratejik değere ve doğal zenginliklere sahip bir bölge olmasına rağmen, hâlâ örtüşen şiddet, yolsuzluk ve dış müdahale döngülerinin tuzağına düşmüş durumda. Sıklıkla "kadim etnik rekabetler" veya "ideolojik çatışmalar" olarak çerçevelenen şey, yakından incelendiğinde çok daha hesaplı bir şey: istikrar ve barış inşasının tarafsız diliyle süslenmiş, altın, toprak, erişim ve nüfuz mücadelesi. Bildirilerin ve bağışçı konferanslarının ardında, savaş ekonomik bir araç haline geldi. Kaos bir tesadüf değil; bazıları için bir iş modeli. ...Devamı.»
Başkan Donald Trump'ın kasırga gibi geçen Asya turu, bir anlaşma yapma ustalığı olarak pazarlandı: trilyonlarca doları toplamak, çatışma noktalarını yatıştırmak ve Çin'e gözdağı vermek için beş günlük bir sürat koşusu. Gerçek ise daha küçük ve daha tanıdıktı: gösterişli, tavizlerle dolu ve stratejik kazançtan yoksun bir alkış arayışı. Müttefikler, Trump'ın gümrük tarifelerinden uzak durmak için madalyalar dağıttı ve abartılı "taahhütler" verdi. Pekin, bölgedeki etkisini sıkılaştırırken göstermelik jestler yaptı. Trump taçlar ve golf sopalarıyla poz verirken, ülkesindeki hükümetin kapanması 42 milyon Amerikalıya gıda yardımını kesiyordu; üstelik Trump, vergi mükelleflerine 60 milyon dolara mal olacak 76. golf gezisini planlarken bile. ...Devamı.»
Dünya iklim etkilerinin yoğunlaşmasına hazırlanırken, yeşil dönüşümün maliyetini kimin karşılayacağı sorusu küresel diplomasinin en tartışmalı konularından biri haline geldi. Dünya giderek yoğunlaşan iklim etkilerine hazırlanırken, yeşil dönüşümün maliyetini kimin karşılayacağı sorusu küresel diplomasinin en tartışmalı konularından biri haline geldi. İklim finansmanı , ülkelerin emisyonlarını azaltmalarına ve temiz enerji, dayanıklılık projeleri ve afet koruması yoluyla iklim değişikliğine uyum sağlamalarına yardımcı olmak için kamu ve özel sektör tarafından kullanılan parayı ifade eder. ...Devamı.»
Seçim gecesi analizleri genellikle anlık sonuçlara, kazanan ve kaybeden büyük isimlere odaklanır. Manşetler atılır, haritalar renklendirilir ve siyasi uzmanlar bir sonraki hamleleri tahmin etmeye başlar. Ancak asıl önemli hikayeler, çoğu zaman bu gürültünün altında, verilerin ve daha az dikkat çeken yarışların derinliklerinde gizlidir. Bu yazının amacı, 2025 seçimlerinden çıkan en şaşırtıcı, sezgilere aykırı ve uzun vadeli sonuçları derinlemesine inceleyerek Amerikan siyasetinin geleceğine dair önemli ipuçları sunmaktır. Sizi, siyasetin bilinen yüzeyinin altındaki daha derin akımları keşfetmeye davet ediyoruz. ...Devamı.»
Tiksiniyorum, faşist Rus işgali altında tanıdıklarım eziyet çekerken, insanların, sözde politikacıların, sözde akademisyenlerin, bir halkın soykırıma uğramasına, bir ülkenin göz göre göre işgal edilmesine, yaptıkları futbol maçı yorumcularına benzeyen söylemleri açıklamaları beni iğrendiriyor. İnsanlık Demokratik Ukrayna Devletinin Kurtuluş Savaşına şahitlik ediyor ama maalesef tepkiler yetersiz. Ukrayna halkı, Yahudisi, Müslümanı, Hristiyanı, Budisti, Hindusu topyekun bir kurtuluş ve varoluş mücadelesi veriyor. ...Devamı.»
Ben, atalarımın kıyılarından binlerce kilometre uzakta doğdum. Yine de Kırım’ın rüzgarları hala kanımda fısıldıyor. Anavatanımın işgali sadece toprağa bir yara değil, insanlığın vicdanına düşen ağır bir gölgedir. Her manşette, her iktidar nutkunda, adaletin bir kez daha ihanete uğradığında nasıl isyana dönüşeceğini unutanların sessizliğini duyuyorum. ...Devamı.»